İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Türkiye’nin ilk 24 Nisan 1915 konulu Kısa metraj filmi İNÇU/NEDEN

Sevgili Okurlar,
Bizde Gomidas vartabet adına geç te olsa bir şeyler yapmak istedik umarım beğenilir her şeyin bir başlangıcı vardır
http://www.vicdanfilmleri.org/?see=rixa1

Türkiye’nin ilk 24 Nisan 1915 konulu Kısa metraj filmi İNÇU/NEDEN Gomidas Vartabed’in “Neden” sorularına cevap arıyor.
Bu kısa 15 dakikalık filmin 5 dakikalık bölümünü http://www.vicdanfilmleri.org/?see=rixa1 bu linkten seyredebilirsiniz oylarsanız seviniriz
Daha sonra 15 dakikalık bölümü gösterime girecektir
NOT: Bu film Gomidas’ın hayatının bir kurmacasıdır…
Oyuncular/CAST
Gomidas Vartabet: Şahan Sarıoğlu
Mehmet Emin (Yurdakul): Herman Ozinyan
Doktor Vahram Torkomyan:Yertvart Tovmasyan
Gomidas’ın Yardımcısı/Gomidas’s Assistant:Garbis Mangıyan
Fransız Doktor/French Doctor: Bartev Garyan
Fransız Hemşire/French Nurse: Sezen Engiz
Türk Komiser/Turkish Police Chief: Ardaşes Kantun
Gomidas’ın öğrencisi/Gomidas’s Student: Artür Bağdasaryan
Gomidas’ın Maması Takuhi Soğomonyan/Gomidas’s Mother: Jbid Erdoğan
Gomidas’ın çocukluğu/Young Gomidas:Raffi Aşçı
Osmanlı Askeri/ ottoman Soldier: Aleks Arman Erkunt

Süre: 15´
Yapım: SAR TV YAPIM
Prodüksiyon Destek:Bedros Dağlıyan-Ani Dağlıyan
Yazan ve yöneten: Sayat Dağlıyan
Proje Koordinatörü: Sona Menteş
Yapım Koordinatörü: Sezen Engiz
Görüntü Yönetmeni: Onur Barış
Kurgu: Sayat Dağlıyan-Fuat Sebatlı-Harutyun Arto Davulciyan
Dramaturg: Ani İpekkaya
Yönetmen Yardımcısı: Deniz Köylü, Sezen Engiz

Sanat Yönetmeni: Sona Menteşe
Makyaj: Eva Uzungör
Kostüm: Levon Kordonciyan(İskender Smokin), Rukiye Pırlant

Işık Direktörü ve Görüntü Yönetmeni Yardımcısı: Ali Sadidi Heris
Set Amiri: Aleks Arman Erkunt

Orijinal Müzik: Gomidas Vartabet
Tarih Danışmanlarıı: Rober Haddeciyan, Diran Lokmagözyan, Şahan Arzruni, Sevan Değirmenciyan, Sezen Engiz
Yönetmen
Sayat Dağlıyan
Soğomon Soğomonyan ya da Gomidas Vartabed
(1869 Kütahya-1935 Paris)

Asıl adı Soğomon Soğomonyan olan Gomidas Vartabed, 1869 tarihinde Kütahya’da doğdu. Batı ve Doğu Ermenicesi’nde bazı harflerin telaffuzu farklı olduğu için yazılı kaynakların bir kısmında adı Komitas ya da Komitas Vartabed olarak da geçer. 22 Ekim 1935 tarihinde Paris kentinde hayata gözlerini yuman rahip, besteci, koro şefi, şarkıcı ve etnomüzikolog Gomidas, birçok insan tarafından Ermeni Klasik Müziği’nin kurucusu olarak adlandırılıyor.

Müzikle iç içe bir çocukluk geçiren Gomidas’ın annesi Takuhi Soğomonyan(Hovhannesyan) o henüz bir yaşındayken öldü, babası Kevork Soğomonyan da bu olaydan 10 yıl sonra hayatını kaybetti. 1881 yılında Erivan yakınlarındaki Vagharshabad kentinde bulunan Ermeni Kilisesi’nin merkezi konumundaki Etchmiadzin Manastırı’na sesi çok güzel olduğu için götürüldü.

Tüm adayları geride bırakarak Ermenistan’daki Echmiadzin Ruhban Okulu’na girmeyi başaran Gomidas burada müzik yeteneği ile herkesi kendine hayran bıraktı. 1893’te Etchmiadzin’deki okuldan mezun oldu. Kilise geleneğine göre yeni atanmış rahiplere yeni isim verilmesi gerekiyordu. Bu geleneğe uygun olarak Gomidas / Komitas adını aldı Soğomon Gevorki Soğomonyan.
Orada müzik konusunda kendini epeyce geliştirmiş, ilk eserlerini bestelemiştir. Kendini geliştirmek için “rica minnet” Berlin’e Konservatuara yollanmıştır. Gomidas, 1896’da müzik eğitimi almak için Berlin’e gitti ve burada Prof. Richard Schmidt’in gözetiminde çalıştı. Bu süre içinde bir de kilise korosu kuran Gomidas, koronun şefliğini üstlendi. Ardından ise Kaiser Friedrich Wilhelm Universitesi’ne girdi. Berlin’de çeşitli panellere katılmış, Ermeni Müziği üzerine anlatımlarda bulunmuş, Kürt Müziği üzerine tez yazıp müzikoloji alanında doktora unvanı aldı. Paris’te küçük bir plak doldurmuş, 4 sesli kilise müziği üzerine çalışmış ancak maddi destek bulamadığı için 1899’da Etchmiadzin’e geri döndü. Orada çok sesli erkek korosu kurup yönetti.
Gomidas’ın Ermeni müziğine en büyük katkısı etnomüzikoloji alanında oldu. Ermeni halk şarkılarını derlemek için Ermeni halkının yaşadığı geniş alanda gezilere çıkan Gomidas, 4000’e yakın Ermenice, Kürtçe, Arapça ve Türkçe halk şarkısını notaya alarak bu şarkıların günümüze kadar ulaşmasını sağladı. Söz konusu şarkılardan bir kısmını ise koro eseri olarak düzenledi.

Gomidas 1892 yılında Ermeni kiliselerinde düzenlenen ayinlerde okunan Badarak isimli çok sesli yapıtını tamamladı. Gomidas’ın bu yapıtı Ermeni kilisesi tarafından kabul edilen 10 Badarak’tan biridir. Hıristiyanlığın temel ibadet biçimlerinden biri olan ve İsa Mesih’in son akşam yemeğinde ekmek ile şarabı kendi bedeni ve kanı olarak havarilerine sunuşunu anlatmak amacıyla düzenlenen komünyon ayini, Ermenice’de Badarak / Kurban şeklinde adlandırılır. 20. yy’ın başına kadar Ermeni kiliselerinde, “ana melodi” olarak bilinen bir Badarak ezgisi kullanılmışır. Tek sesli, makamsal ve anonim bir beste olan “ana melodi”nin ilk kullanılmaya başlandığı tarih kesin olarak bilinmiyor. Ancak son şeklini 12. yy’da aldığına inanılıyor. Badarak ayini 20. yy’ın başından itibaren çok sesli olarak icra edilmeye başlandı. Badarak melodilerinin manevi önemi ve sayıca çoğalması dolayısıyla İstanbul Patriklik Ruhani Meclisi, düzenlediği Türkiye Ermeni Kilisesi Korolar Tüzüğü’nün 58. maddesiyle kilise korolarının aşağıdaki dokuz badarak melodisini kullanmalarına izin verdi: Ana melodi /Mayr Yeğanag, Gomidas melodisi, Yegmalyan melodisi, Çulhayan melodisi, Çilingiryan melodisi, Bartevyan melodisi, Manasyan melodisi, Atmacıyan melodisi, Horenyan melodisi.

1910 tarihinde kendisini geliştirmek istediğini belirterek İstanbul’a yerleşen Gomidas burada 300 oluşan “Gusan-Kusan” adlı bir koro kurdu. Orada yepyeni besteler yapmış, yeni müzisyenler ile tanışmıştır. Ermeni Patrikhanesi’nin baskılarına rağmen “Gusan” ile Anadolu’da çeşitli konserler vermiş, adından fazlasıyla söz ettirmiştir.
İttihatçı’larla yakın ilişkileri sonucunda en son Nisan 1915’te Türk Ocağı’nda bir konser vermiştir. İttihatçıların ileri gelenlerini ve Talat Paşa’nın katıldığı bu konserde Hamdullah Suphi şu cümleleri söylemiştir: “Anadolu’nun çocuğu bu Ermeni papaz, uzun çalışmaları sonucunda Ermeni Müziği’ni kanatlandırmıştır. Rahatından vazgeçip bütün zamanını köyleri tek tek gezerek eserleri toplamaya harcamıştır. Ermeni ulusunun mirasını sergilemiştir.Bizim din adamlarımızda aynı şeyleri yapmalıdır, Türk ulusunun gelişmesi ve hazinesini keşfi için yürekleriyle çalışmalıdır. Şu bir gerçektir ki Ermeni kültürü bizim kültürümüz karşısında gelişmektedir. Türkiye’ye gider, Anadolu’nun hangi köşesine giderseniz gidin Ermeni yaratıcılığını ve aklını göreceksiniz. Eserleriyle ,ürettikleriyle “Ben buradayım” ı size anlatacaklardır. Saraya giderseniz göreceksiniz, mimarın Ermeni olduğunu. Ermeni ustaların dünyaca ünlü yüzüklerini göreceksiniz Van’dan. Geliştirdikleri Tıp okullarını ve yazarlarının yazdığı kitaplar ve bilim alanındaki kitapları hepsi Ermenilerin. Bunlar asırlardır birlikte yaşadığımız insanlardır.” Bu konuşmadan sonra Gomidas piyanosunun başına geçer ve sonunda ayakta alkışlanır Genç Türkler ve İttihatçılar tarafından. Salonda ise şu cümle yankılanır. “Tanrı şeytanın gözlerinden korusun Gomidas’ı”
Aşağı yukarı 10 gün sonra…
24 Nisan 1915 günü tutuklanan 250 Ermeni aydın, doktor , iş adamı, tiyatrocu, sanatçıdan biriydi Gomidas Vartabet. Anadolu’da köyleri tek tek gezmiş ve 4000’den fazla Ermenice ve diğer etnik dillerde eserler toplamıştı. Bunları tekrar düzenlemiş ve notaya dökmüştü. Bugün onun sayesinde özellikle 1915’te yok olmuş insanların söylediği halk müziklerini dinleyebiliyoruz.
Gomidas Vartabet birçok entelektüel ve devlet adamı sayesinde sürgün edildiği Çankırı’dan kurtarılmıştı. Çankırı’dan sadece 5 kişi geri gelebildi. Bunlardan ikisi Doktor Vahram Torkomyan ve Gomidas Vartabet idi. O tarihten sonra hassas bir ruha sahip olan Gomidas yaşadığı ruhsal patlamalar sonucunda Doktor Varham Torkomyan’ın tavsiyesiyle önce Şişli’deki Fransız Lapé Hastanesi’ne yatırıldı. Daha sonra 1917 yılında istememesine rağmen, Fransa’ya nakledildi. 1919 yılında ise Villejuif Akıl Hastanesi’ne nakledildi. Öleceği 22 Ekim 1935 yılına kadar Gomidas, hiç piyano çalmamış, şarkı söylememiş ve eser bestelememiştir. 18 yıl boyunca hiçbir şey yapmadan yaşamıştır.
Ermeni Halkı’nın bağrına bastığı Kütahyalı Soğomon Soğomonyan ya da Gomidas Vartabet tozlu sayfalar arasında aydınlatılmayı bekliyor.

sevgiyle birbirimizi kırmadan incitmeden
hay collection
Sona menteşe

Yorumlar kapatıldı.