Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri açısından hayati ehemmiyete sahip Komisyon İlerleme Raporu’nun taslağı basına sızmaya başladı.
Zaman’ın bir kısmına ulaşabildiği taslakta TCK 301. madde ile Kürt meselesine ilişkin sert eleştiriler var. 301. maddenin “ciddi endişe” kaynağı olduğunu vurgulayan rapor, Hrant Dink davasının olumsuz bir içtihat ürettiğine işaret ediyor. 301. maddenin otosansüre yol açma riskine dikkat çeken rapor, Güneydoğu’da da yeni bir yaklaşımın habercisi. “Güneydoğu’da normale dönülmesi sadece mahalli muhataplarla açılacak bir diyalog ile sağlanabilir.” diyen rapor, PKK’yı geçen yıl olduğu gibi “terör örgütü” ve şiddetin kaynağı olarak gösteriyor. Rapordaki yeni yaklaşımın, Diyarbakır Belediye Başkanı Osman Baydemir’in geçtiğimiz günlerde Brüksel’de yaptığı ve tartışmalara yol açan konuşmasının ardından gelmesi dikkat çekti. Gayrimüslim cemaatler ve Alevilerin sorunlarını zikreden rapor, bu yıl da başörtüsü sorununa herhangi bir atıf yapmıyor. Kıbrıs konusunda 21 Eylül 2005 tarihli AB beyanına atıf yapan rapor, Türkiye’nin eylem planına da işaret ediyor. Taslak Kıbrıs’a ilişkin herhangi bir tavsiyede bulunmazken, strateji belgesinde nasıl bir tavsiyenin yer alacağı konusunda ise şu an bir netlik yok. AB Komisyonu raporunun, yayınlanacağı 8 Kasım’a kadar değişme ihtimali bulunuyor. Diyarbakır’da PKK’lı teröristlerin öldürülmesinin ardından cenazelerde çıkan olayların diğer şehirlere sıçradığına değinen rapor, Şemdinli’deki kitabevi bombalamasına atıf yapılarak, bombalamalardan sorumlu olarak iki astsubay ile bir itirafçının yakalandığına işaret ediyor. Rapor, Şemdinli iddianamesini hazırladıktan sonra kovulan Savcı Ferhat Sarıkaya’ya da atıf yapıyor.
Raporun bazı başlıkları şöyle:
Güneydoğu: Güneydoğu’da normale dönülmesi sadece mahalli muhataplarla açılacak bir diyalog ile sağlanabilir.
Diyarbakır’da iki mahalli televizyon ile Şanlıurfa’da bir radyoya izin verildi. Ancak film ve müzik yayınları dışında vakit sınırlamaları sürüyor, yayınların altyazılı olma mecburiyeti teknik sorunlar üretiyor. Anadili Türkçe olmayan çocuklar kendi anadillerini resmi Türk okullarında öğrenemiyor. Güneydoğu’ya ilişkin tazminat ve kayıplarla ilgili ciddi gelişmeler sağlanamadı. Başbakan Erdoğan, Ağustos 2005’te Diyarbakır’da Kürt sorununun çözülmesi konusunda olumlu bir açıklama yaptı. Bölgedeki durum AB’nin terör listesinde yer alan PKK’nın şiddeti başlatmasının ardından daha da kötüleşmiştir. Yerlerinden edilen kişilerin durumu endişe kaynağıdır. Korucular konusunda bir ilerleme olmadığı gibi koruculuk sistemine son verebilecek bir adım atılmamıştır.
İfade hürriyeti: Türkçe dışında mahalli ve bölgesel dillerde yayın konusunda bazı ilerlemeler sağlandı. Ancak şiddet içermeyen fikirler için açılan davalar/mahkumiyetler ve TCK’nın bazı maddeleri ciddi endişe kaynağı ve ülkedeki iklime olumsuz etki yaparak otosansüre yol açma riski taşıyor. Özellikle Türklüğe, Cumhuriyet’e ve kurumlara hakareti cezalandıran TCK’nın 301. maddesi bu endişelere zemin hazırlıyor. Temmuz ayındaki mahkumiyetle Hrant Dink’e verilen altı aylık tecilli ceza 301 ile ilgili sorunlu içtihat üretmiştir. 301. madde AB standartlarına getirilmelidir. Aynı durum şiddet içermeyen fikirleri cezalandıran TCK’nın benzer maddeleri için de geçerlidir. 301. madde şiddet içermeyen ifadelerin kısıtlanmasında kullanılmaktadır.
Azınlıklar: Dini hürriyetler konusunda sorunlar devam etmektedir. Gayrimüslim cemaatlerin tüzel kişilikleri olmadığı gibi, mülk edinme hakları da kısıtlıdır. Heybeliada Ruhban Okulu hâlâ kapalıdır. Alevi toplumuna ilişkin bir gelişme sağlanamamıştır. Cemevlerinin açılmasına ilişkin sıkıntılar devam etmektedir.
Yorumlar kapatıldı.