ANKA
Türk Tarih Kurumu Ermeni Araştırmaları Başkanı Prof. Dr. Hikmet Özdemir’in, İttihat ve Terakki hareketinin en önemli isimlerinden Cemal Paşa’nın karanlıkta kalan suikastıyla ilgili çalışması kitap oldu.
Başkent Üniversitesi tarafından kitaplaştırılan çalışmasında Prof. Özdemir, Asya’daki nüfuz mücadelesinin aktörlerini ve aralarındaki ilişkileri anlatıyor ve İttihat-Terakki’nin önder kadrosundan Cemal Paşa’nın 22 Temmuz 1922’de Tiflis’teki Türk Dışişleri konutu çıkışında öldürülmesini mercek altına alıyor. Prof. Özdemir, cinayetin arkasında Rusya, İngiltere ve Ermeni Taşnak Örgütü’nün bulunduğunu belirterek, “Şark meselesi bakış açısıyla yaklaştığımız zaman, orada gerek İngiltere, gerek Rusya’nın bilgisi ve planları dışında çalışacak kişiler hiçbir şekilde barındırılmaz. Nitekim Enver Paşa da barındırılmamıştır” görüşünü savundu. Prof. Özdemir’e göre, genç Türkiye Cumhuriyeti’nin önemli kadrolarının, Cemal Paşa’nın öldürülmesi olayında üç temel iddiası var. İlk iddia, Paşa’yı Bolşeviklerin öldürdüğü yönünde. Buna göre, Enver Paşa’nın Afgan hükümetinin desteğiyle Sovyetlere karşı askeri harekáta girişmesi, Bolşeviklerin Cemal Paşa’ya duyduğu güvenin sarsılmasına neden oldu ve Paşa öldürüldü.
İkinci iddia İngilizler üzerinde odaklanıyor. Buna göre, Cemal Paşa’nın Bolşeviklerle yürüttüğü Afganistan projesi, Hindistan’daki İngiliz egemenliğine karşı büyük bir tehdit oluşturuyordu. Paşa, Afganistan’daki İngiliz nüfuzunu kırmak ve bir Rus-Afgan anlaşması için çaba göstermişti. İngilizler bu nedenle paşayı yok etti.
Özdemir’in üçüncü iddiasına göre ise Celal Paşa’yı Ermeniler öldürdü. Buna göre Cemal Paşa cinayeti, Talat Paşa ile başlayan suikastlar zincirinin bir devamıydı ve o da Ermeniler tarafından öldürüldü.
Yorumlar kapatıldı.