Ermeniler, Aras Nehri kıyısındaki Culfa’da bulunan ‘haçkar’ adlı mezarların yıkıldığını savunuyor.
Azerbaycan’ın Nahçivan’da 1500 yıllık Ermeni mezarlarını yıkıp askeri üs inşa ettiği iddia ediliyor. Bakü, AP’li vekilleri bölgeye sokmuyor
BRÜKSEL – Azerbaycan’ın Nahçivan Özerk Bölgesi’nde Ermenilere ait 1500 yıllık Culfa mezarlığının sistemli bir şekilde yıkıldığı iddiası Avrupa Parlamentosu (AP) ile Bakü’yü karşı karşıya getirdi. Bir AP heyeti, geçen ay Azerilerin Ermenilerin ‘Haçkar’ yani ‘Haç anıt’ dediği mezar taşlarını tahrip ettiği iddiasını araştırmak için bölgeye gitti. Ancak Azeri yönetimi, heyetin Aras Nehri kıyısında kurulu Culfa’yı ziyaretine
‘bölgenin askeri alan olduğu’ gerekçesiyle izin vermedi.
Bakü ile gerilim şubatta AP’nin Bakü’ye Ermeni kültürel mirasına karşı tutumunu eleştiren bir kararı kabul edip iddiaları araştırmak için komite kurmasıyla başladı. Ermeni basınındaki haberlere göre, Ermenilerin en büyük mirası sayılan haçkarlara yönelik son yıkım aralıkta oldu. AP heyetinin ocaktan beri peşine düştüğü iddiaları yalanlayan Bakü ise Avrupalı parlamenterleri ‘önyargılı ve histerik davranmakla’ suçladı. Bakü ayrıca AP’li vekilleri Ermenistan’daki Müslümanlara ait varlıkların yok edilmesine göz yummakla eleştirdi. Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi’ne (ICOMOS) göre ‘Culfa’da çoğu 15. ve 16. yüzyıla ait 10 bin mezardan yaklaşık 7 bini 1970’lere kadar yıkıldı. 800 haçkar da 1998’de Bakü tarafından yok edildi. UNESCO’nun tepkisi üzerine dört yıl ara verilen yıkım operasyonu 2003’te yine başladı. Ocak 2003 itibarıyla 1500 yıllık mezarlık tamamen yerle bir edildi.
AP’deki muhafazakâr grubun dış ilişkiler sözcüsü Charles Tannock, “Bu, Taliban’ın Buda heykellerini yıkmasından farksız. Orayı betonla doldurup askeri alan yaptılar” derken, Avusturyalı sosyalist vekil Hannes Swoboda, bölgeye gitme talepleri reddedilirse mezarlığın yok edildiği iddiasını doğru sayacaklarını söyledi.
Mezarlar Kafkasyalı Arnavutlara aitmiş!
Culfalılar ise mezarlığın Ermenilere ait olduğunu bile kabul etmiyor. Siyaset bilimcisi Zaur İbragimli, “Tarihi Hıristiyan mezarları var. Ama bunlar Kafkasyalı Arnavutlara ait” deyip Salhankaya’daki Ermeni mezarlığı ve kilisesinin korunduğunu söylüyor. Aras’ın Sesi gazetesinin yayın yönetmeni Hüseyin Şüküraliyev ise mezarların Azerbaycan’ın Çarlık Rusyası egemenliğine girdiği 1828’ten sonra yıkıldığını, kalanının da SSCB döneminde inşa edilen demiryolu yüzünden yok olduğunu söylüyor. Bazı Cufalılar ise Ermenistan’ın Karabağ’ı işgalinde birçok mezarlığın milliyetçi Azerilerce tahrip edildiğini kabul ediyor. (The Independent)
Yorumlar kapatıldı.