Fransız Meclisi, dünkü oturumunu Ermeni soykırımı iddialarının inkârını suç sayan yasa teklifini oylama yapmadan kapattı. Teklif büyük bir ihtimalle kasım ayında yeniden gündeme gelecek
Sabetay Varol – Paris
Ermeni soykırımı iddialarının inkârını cezalandırmayı öngören yasa teklifinin görüşülmesi dün Fransa Ulusal Meclisi’nin gündem yoğunluğuna takılarak en az 6 ay süreyle ertelendi. Böylelikle Türk-Fransız ilişkilerinin son derece ciddi bir krize sürüklenme tehlikesi şimdilik atlatıldı.
Erteleme kararı, Fransa’daki Türkleri sevindirirken, Ermeniler büyük hayal kırıklığına uğradı. Fransa hükümetinin ve Meclis Başkanı Jean-Louis Debre’nin yasayı engellemek için son 2 gün büyük çaba harcadığı görüldü. Türkiye ile ekonomik ve politik ilişliklerin bozulacağı endişesi hükümetin bu tavrında belirleyici oldu. Bunu, oturum sırasında hükümet adına konuşan Dışişleri Bakanı Philippe Douste-Blazy, “Ulusal Meclis, Fransa’nın izlediği politikayı ve çıkarlarını hesaba katmalıdır. Tasarı kabul edilirse, Türkiye bunu dostça olmayan bir mesaj olarak algılayacaktır” sözleriyle ifade etti.
Oya sunulmadı
30 kadar milletvekilinin katıldığı dünkü oturumda hükümet ve hükümetle yakın işbirliği halindeki Ulusal Meclis Başkanı Debre, bu tür toplantılardaki teamüllere aykırı biçimde zaman kazanma taktiği izledi. Bu nedenle Ulusal Meclis, birkaç kez iktidardaki UMP milletvekilleriyle, muhalefetteki tasarı sahibi Sosyalist Parti milletvekilleri arasında atışmalara sahne oldu.
İktidar milletvekilleri meclisin yetkilerini artırmaya yönelik bir yasa tasarısıyla ilgili tartışmayı uzatarak sıranın soykırım yasasına gelmesini engelledi. Tartışmalar sonucu, zaman çok sınırlı olmasına karşın oturuma 15 dakika ara verildi. Aradan sonra söz alan Sosyalist Grup Başkanı Jean Marc Ayrault, “Yasayı desteklemiyorum, ama meclis görüşemeyecekse nerede görüşülecek. Bu tartışmayı engellememek lazım” diyerek görüşmenin kasıma ertelenmesi fikrini ortaya attı. Sonunda ikişer konuşmacı söz aldıktan sonra süre doldu ve oturum oylama yapılmadan kapatıldı.
Diplomatik gözlemciler sonucun “Türkiye’nin beklentilerine çok yakın” olduğunu vurguladılar. Oturumu izleyen Ermeni lobisi ise büyük hayal kırıklığına uğradı.
Şimdi ne olacak?
Fransız Parlamentosu’nun içtüzüğüne göre, tartışması tamamlanmamış bir yasa teklifinin ne zaman ele alınacağı konusunda kararı meclis başkanlık divanı veriyor. Yani başkanlık divanı hükümetten alacağı direktifler doğrultusunda konuyu gündeme alıyor. Ancak hükümet, inkâr yasasına taraftar olmadığını Dışişleri Bakanı Douste-Blazy’nin ağzından açıkça ifade etti. Buna karşılık Sosyalist Parti, kendisine ayrılan özel oturumda tartışmayı kaldığı yerden devam ettirme sözü verdi. Bir sonraki oturumun, tarihi belirlenmemekle birlikte Sosyalistlerin sırası yılda sadece 2 kez geldiğinden en erken kasım ayında olması bekleniyor.
Philippe Douste Blazy:
Bölgeyi de etkiler
Fransa Dışişleri Bakanı Philippe Douste-Blazy, dün parlamentoda yaptığı konuşmada, yasa teklifinin kabul edilemez olduğunu bildirdi. Yasanın parlamentodan çıkması halinde bunun Türk halkının ezici çoğunluğu tarafından “düşmanca bir hareket olarak algılanacağını” ifade eden Douste-Blazy şunları söyledi:
“Tabii ki, her ulus kendi geçmişiyle hesaplaşmak durumundadır. Ancak bu zaman ve cesaret isteyen bir iş. Türkiye bu süreci başlattı. Yapmamız gereken şey, buna katkıda bulunmak. Ermenilerin davası haklı bir dava. Ama meclis Fransa’nın politikasını ve çıkarlarını hesaba katmak durumunda. Türkiye’ye yönelik dostça olmayan bir mesaj sadece Türkiye değil, bölge ülkelerine de öyle yansıyacak. Kültürel ve bilimsel bağlarımız olumsuz etkilenecek. Bütün bu nedenlerle tasarıya karşıyız.”
Türk ve Ermeni gösterileri
PARİS Milliyet
Fransa’da “Ermeni soykırımının inkârını” suç sayan yasa teklifi görüşülürken meclis binası yakınında toplanan Türkler ve Ermeniler gösteri yaptı. Avrupa’nın 14 ülkesinde faaliyet gösteren “Cojep” isimli Türk sivil toplum örgütünün düzenlediği gösteriye katılanlar, yasa teklifinin Ermeni-Türk, Türk-Fransız ilişkilerini olumsuz etkilediğini belirtip yasa teklifinin bir daha meclis gündemine alınmamasını istedi.
Yaklaşık 200 Ermeni gösterici ise “Soykırımın inkârı yasayla yasaklansın” yazılı pankart taşıdı ve teklife destek verdi.
Meclis Başkanı’nın istifasını istediler
Fransa’da aktif tüm Ermeni örgütlerini bünyesinde birleştiren Fransa Ermeni Örgütleri Koordinasyon Konseyi (CCAF), Ulusal Meclis Başkanı Jean-Louis Debre’nin istifasını istedi. Konsey tarafından yapılan yazılı açıklamada, yasa teklifinin oya konmasından hemen önce ani ve tek taraflı bir kararla Debre’nin oturumu kapattığı iddia edildi. Açıklamada, milletvekillerinin oy hakkından mahrum edildiği ileri sürülürken, “devletin en önemli üçüncü şahsiyeti olan Debre’nin istifası” istendi.
Yorumlar kapatıldı.