ABD Başkanı Bush, 24 Nisan mesajında 1915 olaylarını açıkça soykırım olarak nitelemese de, bu olayların ‘soykırım’ olarak tanımlanabileceği sonucuna varan bir rapordan övgüyle bahsetti
Yasemin Çongar – Washington
ABD Başkanı George W. Bush önceki gün, 1915’te Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşananların “20’nci yüzyılın korkunç trajedilerinden biri” olduğunu, bu olaylar sırasında “1.5 milyon kadar Ermeni’nin topluca öldürüldüğünü ve sürgüne zorlandığını” belirtti.
Bush, 24 Nisan’da yayımladığı “Ermeni Anma Günü” mesajında, geçmiş yıllardaki gibi bu kez de “soykırım” sözcüğünü kullanmadı, ancak 1915 olaylarının “soykırım” diye tanımlanabileceği sonucuna varan bir raporu övdü.
‘Soykırım sayılabilir’
Bush, “Uluslararası Geçişli Adalet Merkezi’nin (ICTJ) analizi, bu konuda nihai söz değilse de, bu olaylara ilişkin anlayışımızı derinleştirmeye önemli katkı yapmıştır” dedi.
Bush’un atıf yaptığı analiz, ICTJ tarafından 2003’te rapora dökülmüş ve 17 sayfalık bu rapor, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Ermenilerin maruz kaldığı olaylar konusunda şu sonuca varmıştı:
“Bir bütün olarak bakıldığında, bu olayların, BM (Soykırım) Sözleşmesi’nde tanımlandığı şekliyle soykırım suçunun bütün unsurlarını taşıdığı söylenebilir. Hukuk âlimleri, siyasetçiler, gazeteciler ve diğer kişiler bu olayları böyle tanımlamayı sürdürmekte haklı olacaklardır.”
Mesajında, “Ermenistan’da ve Türkiye’de bu dönemin tarihi olaylarını dürüstlük ve duyarlılıkla inceleme çabasındaki bireyleri övgüyle karşılıyoruz” diyen Bush, bu olaylarla ilgili ortak bir anlayış geliştirerek, Ermenistan-Türkiye ilişkilerini normalleştirmeyi hedefleyen diyaloglara desteğini bildirdi. Bush, eşi Laura’yla birlikte Ermeni halkına 24 Nisan vesilesiyle taziyetlerini sundu.
24 Nisan eylemleri
24 Nisan’da Türkiye’nin Washington Büyükelçiliği önünde, Ermeni ve Türk grupları gösteri düzenlediler.
300 kadar Ermeni protestocu, “Türkiye utansın” diye tempo tutarken, “Adolf Hitler artı Mustafa Kemal eşittir 20’nci yüzyılda soykırım”, “1915: Bir daha asla”, “Doğu Türkiye eşittir Batı Ermenistan” gibi sloganlar yazan pankartlar taşıdılar. Karşı kaldırımda ise 100 kişilik bir grup, Türk, Amerikan, Azeri bayrakları, “Ermeniler çocuk katili” ve “Hocalı katliamını hatırlayın” benzeri sloganlarla gösteri yaptı.
Dışişleri: Paylaşmıyoruz
ANKARA Milliyet
Dışişleri Sözcüsü Namık Tan, ABD Başkanı Bush’un 24 Nisan dolayısıyla önceki gün yaptığı açıklamada yer alan bazı değerlendirmelerin paylaşılmasının mümkün olmadığını, ancak ortak komisyonlar kurulması görüşüne yapılan atfı olumlu bir unsur olarak gördüklerini belirtti. Konuyla ilgili bir soruyu yanıtlarken, “Tarih ancak gerçekliliği tartışılamayacak resmi belgeler temelinde yazılır ve değerlendirilir” diyen Tan, bu süreçte başvurulacak kaynakların ise arşivler olduğunu belirtti. Türk ve Ermeni halklarının ortak tarihlerinin tartışmalı bölümünün ancak bilimsel açıdan incelenebileceğini vurgulayan Tan, olayların ortak bir tarih komisyonunda incelenmesi yolundaki Türkiye’nin önerisinin desteklenmesi gerektiğini kaydetti.
Yorumlar kapatıldı.