Alman gazetesinin, ABD’li tarihçi Günter Lewy’nin kitabına dayanarak yayımladığı yorum yazısında, “Kitlesel katliamlar için resmi bir emre bu zamana kadar rastlanmadı” denildi
BERLİN AA
Almanya’nın Frankfurter Allgemeine gazetesinin, ABD’li tarihçi Günter Lewy’nin kitabına dayanarak yayımladığı yorumda, Lewy’nin, Türk ve Ermeni tezlerini ayrıntılı karşılaştırmasında ilginç sonuçlara vardığı ifade edildi. Eberhard Jaeckel’in “Soykırım mı, değil mi? 1915 ve 1916 yıllarında yüz binlerce Ermeni kasıtlı öldürülmedi” başlıklı yorumunda, “Ermenilerin, Birinci Dünya Savaşı başında Osmanlı topraklarına giren Ruslara yardım ettiği, özerk bir bölge oluşturmak ya da bir devlet kurmak istedikleri konusunda hiçbir şüphe bulunmadığı” belirtildi.
Ayrıca 1915 yılında İngilizlerin Çanakkale’ye çıkması üzerine Ermenilerin tehcir edilmesine karar verildiği anlatıldı.
Kürtler saldırdı
Tehcirin zor şartlarda gerçekleştiği, Doğu Anadolu’da o dönemde tren olmadığı için Ermenilerin yürümek zorunda kaldığının ifade edildiği yorumda, “Türk devletinin çoğu kez güvenliği sağlamakta zayıf kalması nedeniyle, Ermenilere Kürtler tarafından saldırılar düzenlendiği” kaydedildi.
Tehcir nedeniyle Ermenilerin büyük kayıplar verdiğinin Türkler tarafından da inkâr edilmediğine işaret edilen yorumda, “Ancak kitlesel katliamlar için resmi bir emre bu zamana kadar rastlanmadı” denildi. Ayrıca, “İstanbul’da yaşayan Ermenilerin tehcire tabi tutulmamasının ve Halep’teki Ermenilerin trenlerle taşınmasının, bilinçli bir soykırım olmadığına dair önemli delil bulunduğu” vurgulandı.
Yazıda, “Lewy’nin araştırmalarında 642 bin Ermeni’nin hayatını kaybettiğinin tespit edildiği, bunun savaş öncesi var olan Ermeni nüfusunun yüzde 37’sine denk düştüğü” ifade edildi.
Hintliler de öldü
Yorumda şu değerlendirmeler yer aldı: “Ancak Türklerin de ağır kayıplar verdiği, bu kayıpların savaşlardan daha çok hastalıklardan meydana geldiği, 1916’da Türklere esir olan İngiliz ve Hintli esirlerin üçte birinin de hayatını kaybettiği göz önünde bulundurulduğunda, Ermenilerin ölümlerinde kasıt olmadığı iddiası ağır basıyor.”
Lewy, Türklere ve Ermenilere, “karşılıklı suçlamalara son verip olayları ortaklaşa bilimsel çalışmalar yaparak çözmeye çalışmaları” çağrısında da bulundu.
Yorumlar kapatıldı.