İNGİLTERE (ÖZEL) – Ermeni sanatçı Khatchatour Pilikian Türkiye’deki Ermeni karşıtlığı nedeniyle Nazım Hikmet’in bazı şiirlerinin saptırmalar, bazılarında da kısaltmalar yapıldığını öne sürdü.
Tanınmış Ermeni müzisyen ve ressam Khatchatour Pilikian Cumartesi günü Londra’da Karl Marx Kütüphanesi’nde “Nazım Hikmet- Bir Türk Şairin Ermeni Bağlantıları” konulu bir konferans verdi.
Nazım’in Ermeni katliamını dile getirdiği “Akşam Gezintisi” şiirinin aslını kendi sesinden dinleten Pilikian, şiirin o bölümünün tercümelerindeki bilinçli saptırmalar üzerinde durdu. Bunların daha çok Türkiye’de Ermeni konusundaki duyarlıktan kaynaklanan politik kaygılarla yapıldığını belirtti. Yine Nazım’in doğumunun 100’ncü yılı kutlamaları bağlamında Fazıl Say’in bestelediği ve TC Kültür Bakanlığı’nın desteğiyle yayımlanan Nazım oratoryosunda Genço Erkal tarafından okunan bu şiirden Ermeni katliamı ile ilgili bölümün olduğu gibi çıkarılmış olmasını da aynı nedenlere bağlayan Pilikian, bu tür davranışları Nazım’a karşı yapılmış büyük saygısızlıklar olarak niteledi.
Ermeni katliamını dile getirdiği için yargılanan Orhan Pamuk’un bu konuyu ilk dile getiren yazar olduğunu iddia etmesinin Nazım’a haksızlık olduğunu belirterek konuşmasına başlayan Pilikian, Nazım’in 20’nci yüzyılın en büyük şairlerinden biri olduğunu söyledi ve şiirlerinden örnekler verdi. “Japon Balıkçısı”nın nükleer savaşa karşı yazılmış en etkili şiir olduğunu belirterek Tahsin İncirci’nin bestelidiği bu parçayı Sümeyra Çakır’ın sesinden sundu.
Konuşmasını müzisyenliğine yakışır biçimde bir senfonik şiir tarzında hazırlamış olan Pilikian daha sonra kendi tanışması da dahil, Nazım’ın yaşamında çeşitli ölçülerde yer almış Ermeni kişilere yer verdi. Bunlar arasında özellikle TKP içinde tanıdığı Vahan İhmalyan, Hayk ve Angel Açıkgöz, parti içinde Ahmet Saydan adıyla tanınan Aram Pehlivanyan’in Nazım’la ilişkileri üzerinde durdu.
Toplantı, soru, cevap ve katkıların yer aldığı bir tartışma bölümüyle son buldu.
Adapazarı’nda doğmuş ve çocuk yaşta ailesiyle birlikte Türkiye’den ayrılmak zorunda kalmış olan Pilikian, üniversite öğrenciliği yıllarında şahsen tanıştığı Nazım Hikmet’in 8 Ocak 2002’de Queen Elizabeth Hall’da düzenlenen 100’cü doğum yılı kutlamasında “Kanatları gümüş yavru bir kuş” şarkısını seslendirmişti.
***
Aşağıda tamamı verilen Genco Erkal’ın seslendirdigi Nazım Hikmet’in Akşam Gezintisi şiirinde şu dizeler atlanmakta:
Bakkal Karabet'in ışıkları yanmış Affetmedi bu Ermeni vatandaş Kürt dağlaranda babasının kesilmesini. Fakat seviyor seni çünkü sen de affetmedin Bu karayı sürenleri Türk halkının alnına. AKŞAM GEZİNTİSİ Hapisten çıkmışın Çıkar çıkmaz da Gebe koymuşun karını Takmışın koluna Geziyorsun akşamüstü mahallede Karnı burnunda hatunun Nazlı nazlı taşıyor mukaddes yükünü Sen saygılı ve kibirlisin Hava serin Üşümüş bebek elleri gibi Bir serinlik Avuçlarına alıp onu ısıtasın gelir Mahallenin kedileri kasabın kapısında Ve üst katta kıvırcık karısı Yerleştirmiş pencerenin pervazına Memelerini akşamı seyrediyor Alacaaydınlık tertemiz gökyüzü Duruyor ortada çoban yıldızı Bir bardak su gibi pırıl pırıl Bu yıl uzunca sürdü pastırma yazı Dut ağaçları sarardıysa da İncirler hala yeşil Mürettip Refikle sütçü yorginin Ortanca kızı çıkmışlar akşam piyasasına Parmakları birbirine dolanmış Bakkal karabetin ışıkları yanmış Affetmedi bu Ermeni vatandaş Kürt dağlarında babasının kesilmesini Fakat seviyor seni çünkü sende affetmedin Bu karayı sürenleri Türk halkının alnına Mahallenin veremlileri yataklara düşenler Bakıyor camların arkasından Çamaşırcı Huriyenin işsiz oğlu Omuzlarında keder kahveye gidiyor Ajans haberlerini okuyor Radyosu Rahmi beylerin Uzak Asya da bir memleket Sarı ay yüzlü insanlar Beyaz bir ejderha ile dövüşmekteler Oraya gönderildi seninkilerden Dört bin beş yüz tane memet Kardeşlerini katletmeye Kızarıyor yüzün öfkeden ve utançtan Ve umumiyetle filan değil sırf sana ait Ve eli kolu bağlı bir hüzün Karını arkadan itip yere yuvarlamışlarda Düşürmüş gibi çocuğunu Yahut yene hapisteymişinde karakolda Yene dövülüyormuş gibi Köylü jandarmalara köylüler Ansızın bastırdı gece Bitti akşam gezintisi Bir polis Jipi saptı sizin sokağa Karın fısıldadı Bizim eve mi?
Yorumlar kapatıldı.