İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Bu dostluk unutulmaz : Türkiye’nin ilk Ermeni Müzesi

Cemal Köyük

İstanbul’da bulunan Surp Pırgiç Hastanesi’nin geçmişi 174 yıl öncesine uzanıyor. Bu tarihi hastanede kullanılan tıbbi cihazlar ve hastalardan kalan eşyalar, müze bölümünde ziyaret edilmeyi bekliyor

Osmanlı İmparatorluğu dönemine, Cumhuriyet yıllarına, ihtilallere tanıklık yapmış, en zor zamanlarda bile hizmet vermeye devam etmiş Surp Pırgiç Hastanesi’ndeki ‘Ermeni Müzesi’ adeta tarihe tanıklık ediyor. Kuruluşu 1832 yılına Sultan ikinci Mahmud dönemine uzanan bir hastane. II. Mahmud’un fermanıyla, dönemin darphane müdürü Kazaz Artin Amira Bezciyan’a verilen arazi üzerinde, 1834 ‘e faaliyete geçen Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi, Türkiye’nin ilk Ermeni Müzesi’ne ev sahipliği yapıyor.

Din ayrımı yok

174 yıllık hastanede, Hristiyan -Müslüman ayırımı olmaksızın her hasta tedavi edilmiş. O dönemler hastanede yatan her hasta ve Surp Pırgiç’e bağlı Huzurevi’nde yatan her vatandaş burada anılarını, anılarıyla birlikte şu anda tarihi eser tanımına uygun eşyalarını bırakmışlar. Yıllarca depolarda saklanan eşyalar hastane yönetiminin gayretleri ile gün ışığına çıkarılarak bir arada sergilenmeye başlanmış. Eserlerin bir bölümü geçmişte huzurevinde kalanlara ait. Çünkü hastane huzurevinin geleneklerine göre burada kalanlar, gelirken yanlarına en sevdikleri eşyalarını alabiliyorlar. Müzede huzurevinin eski sakinlerinden kalan vazo, sandalye, daktilo ve duvar saatleri gibi bir çok antik parça sergileniyor.

Tarihe tanıklık eden hastanenin depolarında yıllarca saklı kalan ve antika değerin olan yüzlerce eser arasında eşyalar, tablolar, tıbbi cihazlar, antika saatler, eski ilaçlar, fermanlar, fotoğraflar, vakıf defterleri, vazolar, sandalyeler, siyah-beyaz resimler, 17. ve 18. yüzyıldan kalma Kütahya çinileri, çini sobalar, eski patrik kispeleri, hastanenin Osmanlı döneminden kalma arması ile II. Mahmud’un kuruluşa ilişkin fermanı yer alıyor.

iki bölüm bulunuyor

İki bölümden oluşan müze, hastanenin idari binasının ikinci katında yer alıyor. Müzenin birinci kısmında, hastanenin 1832 tarihli açılışından başlayarak, kurucular ve hastanenin ihtiyaçlarının karşılayan bağışseverlerin kara kalem portreleri sergileniyor. Bunların dışında 1900’lü yılların başlarına ait saat ve ayna koleksiyonu sergileniyor.

İkinci bölümde, hastane kili-sesinde ayin esnasında kullanılan kıyafetler ve dini eserlerden oluşan bir koleksiyon bulunuyor. Müzede 174 yıllık tarihi olan tıbbi cihazlar dikkat çekiyor. Dönemin aletlerinin, şırıngaların ve ilaçların yer aldığı bölüm müzeyi gezmeye gelenlerin büyük ilgisini çekiyor. Müzeye açıldığı günden itibaren bir çok eser bağışlanmış. Ermeni cemaatinin ilk müzesi olma özelliği taşıyan müze, vakıf yöneticileri tarafından yüzyıllardır bu topraklarda birlikteliğin bir simgesi olarak gösteriliyor.

Kuruluş efsanesi

Anlatılanlara göre, Yeşilköy’e kadar gelen Ruslar, savaş tazminatı olarak yüklüce miktarda altın istemiş. II. Mahmud’un hazinesinde bu kadar altın yokmuş. Darphane Müdürü Kazaz Artin Amira Bezciyan, padişahla başbaşa görüşüp bir ferman istemiş. Bu fermanla zenginlerin altınlarını alıp külçe haline getirmiş. Çuvalların üstlerinde yüksek ayarlı altınları yerleştirmiş. Altlara ise bolca bakırla karıştırılmış, 11 ayar altın külçeleri sıralamış. Anlaşma imzalanmış, Rus general altınları alıp gitmiş. Ruslar, ülkelerine döndüklerinde durum ortaya çıkmış ama anlaşma imzalandığı için yapılacak bir şey kalmamış. II Mahmud, darphane amirine ‘Dile benden ne dilersen’ demiş. Kazaz Artin, iki postluk yer istemiş. Padişah da ona ‘Al postları koyduğun yer senindir’ demiş. Kazaz Artin, postları ip kalınlığında keserek, şu anda Kazlıçeşme semtinde bulunan alanı çevrelemiş ve bu topraklar onun olmuş. Daha sonra da bu araziyi, öncelikle fakirlerin tedavi edileceği hastane kurmak üzere bağışlamış.

Hastane günümüzde huzurevi ile birlikte toplam 600 yatak kapasiteli.

Müze halka açık

2004 yılında açılan ve Kazlıçeşme’de bulunan Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi içinde yer alan , ‘Ermeni Müzesi’ ücretsiz olup hafta içi Perşembe günleri hariç, sabah 09:00 akşam 16:00, Cumartesi günleri ise 09: 13:00 saatleri arasında gezilebilir. Telefon: (212) 582 50 50.

Yorumlar kapatıldı.