6 – 7 Eylül olaylarının 50. yılında, bu olayların öncesi ve sonrasıyla ilgili fotoğraf ve belge sergisi açılıyor. İlk kez sergilenecek 250 fotoğrafta, gözü dönmüş kalabalığın Beyoğlu’nda gayrimüslimlere ait dükkânları nasıl tahrip ettiği göz önüne seriliyor
İSTANBUL Milliyet
Türkiye’de, geçmişiyle hesaplaşma anlamında önemli bir adım daha atılıyor. 6 – 7 Eylül 1955’in 50. yılında, bu olaylar öncesi ve sonrasıyla ilgili fotoğraf ve belge sergisi açılıyor. İlk kez sergilenecek olan 250 fotoğrafta, gözü dönmüş kalabalığın, İstiklal Caddesi’nde gayrimüslimlere ait mağaza ve dükkânları nasıl tahrip ettikleri, cadde ve mağazaların içler acısı görüntüleri tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriliyor.
Karşı Sanat Çalışmaları’nca Beyoğlu İstiklal Caddesi Elhamra Han’da düzenlenen sergi, 6-26 Eylül 2005 tarihleri arasında açık kalacak. Sergi, olaylarla ilgili soruşturma ve mahkeme sürecinde başhâkim olarak görev alan ve sonradan Askeri Yargıtay Başsavcılığı yapan emekli Koramiral Fahri Çoker’in, ölümünden sonra yayımlanmak koşuluyla Tarih Vakfı’na bağışladığı arşiv esas alınarak düzenlendi. Serginin hazırlanmasına Tarih Vakfı’nın yanı sıra İnsan Yerleşimleri Derneği ve Helsinki Yurttaşlar Derneği katkıda bulundu.
Yayım yasağı kalktı
Toplumsal Tarih dergisi, son sayısında, fotoğraflarla ilgili bilgi verirken, “Arşivindeki tüm malzemeleri Tarih Vakfı’na bağışlayan merhum Çoker’in ebediyete intikalinden sonra malzeme üzerindeki yayımlanma yasağının kalkması, söz konusu fotoğraf ve belgeleri kamuoyuna sunma imkânı doğurdu. Birkaç istisna dışında büyük bir bölümü ilk kez yayımlanacak olan fotoğraflar, 6 Eylül gecesi ve 7 Eylül sabahı Milli Emniyet Hizmetleri ve yabancı basın mensupları tarafından çekilmiş bir klasör dolusu fotoğraf arasından seçildi” diye yazdı.
Komünistler suçlandı
Dergide, Fahri Çoker’in hayatı (1913-2002) Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ayhan Aktar’ın kalemiyle aktarılıyor:
“Emekli hâkim Amiral Çoker, daha genç bir teğmenken 1938’de Nâzım Hikmet’in yargılandığı Donanma Komutanlığı Askeri Mahkemesi davasında savcı yardımcısı olarak görev yapmıştı. Çoker, 20 Eylül 1955 günü Kadıköy’deki Sıkıyönetim Mahkemesi başhâkimliğine atandı. Sıkıyönetim Komutanı Nurettin Aknoz ve DP yönetimi 6-7 Eylül’de azınlıklara karşı gerçekleştirilen saldırı, yağmalama ve diğer eylemlerin faturasının komünistlere çıkarılmasını istiyordu. Çoker, 1960’ta Yassıada Mahkemeleri sırasında verdiği ifadesinde, Sıkıyönetim Komutanı General Nurettin Aknoz’un sık sık sıkıyönetim hâkimleri ile toplantılar yaptığını söyleyerek, ‘Bu görüşmelerde (bizlere olayların) komünistler tarafından yapıldığını tespit etmemizi söylerdi’ diye devam ediyor. Çoker, yargılama sürecinde önüne gelen birçok belge ve fotoğrafı ölümünden sonra yayımlanmak üzere sakladı.”
Not: Fotoğraflar Tarih Vakfı Toplumsal Tarih dergisinin Eylül 2005 sayısından alınmıştır…
Yorumlar kapatıldı.