Türkiye-Ermenistan sınırındaki Ani Harabeleri’nin çevresindeki askerî yasak bölge, Bakanlar Kurulu kararı ve Genelkurmay Başkanlığı’nın onayıyla geçen yıl kaldırıldı.
Bir yıl içinde Ani antik kentini 15 bin turist gezdi. Harabeler birinci derecede askerî bölge kapsamında olduğu için yerli ve yabancı turistler izin almadan ve kimlik bildirimi yapmadan tarihî bölgeyi gezemiyordu. Türklerin (Selçukluların) Anadolu’da inşa ettiği ilk (1072 yılında) cami olan Ebul Menucehr Camii ve Fethiye Camii (Büyük Katedral) gibi kültürel ve tarihî açıdan eşsiz sayılan eserlerin bulunduğu Ani antik şehrin tarihi MÖ 5 bin yılına kadar uzanıyor. 5 kilometrelik bir alanı kapsayan örenyerinde 10 kilise, bir saray, 2 cami, bir köprü ile bir de kervansaray bulunuyor.
Kars İl Kültür ve Turizm Müdürü Kenan Bekis, geçen yıl ortalama 15 bin yerli ve yabancı turistin ziyaret ettiği Ani’ye bu sene 20 ile 30 bin arasında turist beklediklerini söyledi. Kültür Bakanlığı’nın desteğiyle harabelerdeki çevre düzenlemesinin devam ettiğini anlatan Bekis, temmuz ayında başlayan kazı çalışmalarının 15 Eylül’e kadar devam edeceğini kaydetti. Bekis şöyle konuştu: “Askerî yasak bölge olarak korunurken Ani’ye turist pek gelmezdi. Çünkü askerî makamlardan ve Müze Müdürlüğü’nden izin alınması gibi birçok prosedür vardı. Şimdi ise herkes istediği gibi gidip biletini alarak gezebiliyor. Ani’nin güvenliğini Maliye Bakanlığı’nın güvenlik için vereceği 6 kişilik bir kadroyla gerçekleştireceğiz. Bunun yanı sıra ‘Turizm Jandarması’ koruyacağı turizm bölgelerini belirliyor. Biz de Kars Valisi Sayın Nevzat Turhan başkanlığında bir toplantı yaparak Jandarma Genel Komutanlığı’na Ani’nin güvenliği için başvuruda bulunduk. Güvenliğini bu yolla da sağlayacağız.”
Kars iline 42 km. uzaklıktaki Ocaklı köyü sınırları içerisinde yer alan Ani örenyeri, Türkiye-Ermenistan sınırını ayıran Arpaçay Nehri’nin batı yakasında Türkiye sınırları içerisinde kurulmuş bir şehir. Örenyeri Anadolu’ya İpek Yolu üzerinden girişte ilk konaklama merkezi olduğundan aynı zamanda bir ticaret merkezi. MÖ 5 bin yıllarına kadar uzanan şehri çevreleyen iç kale MS 4. yüzyılda Kars şehrine ismini veren Karsaklılar tarafından yaptırılmış. Ani, Karsaklılardan İlhanlılara, İlhanlılardan Şeddatoğullarına, Karakoyunlulara, Gürcülere, Harzemşahlara, Selçuklulara kadar birçok topluluğa ev sahipliği yapmış.
Ani Harabeleri’nde yer alan eserlerden bazıları şöyle:
Menucehr Camii: Ani antik kenti içerisinde yer alıyor. 1072 yılında Seddatoğulları’ndan Ebu Süca Manucehr tarafından yaptırılan cami, Selçukluların Anadolu’da inşa ettikleri ilk cami olarak dikkat çekiyor.
Ebul Muammeral Camii (Boz Minare): Ani kentinin orta kısmında yer alan cami, son Seddatlı Sultanı Şahan Şah tarafından yaptırılmış. Tahrip edilmiş olan caminin minaresi yana devrilmiş olarak duruyor.
Meryem Ana Katedrali (Fethiye Camii): Katedralin Ani kent merkezinde yapımına 1010 yılında II. Sembat zamanında başlanılmış, I. Gagik döneminde bitirilmiş. 1064 yılında Alparslan’ın Ani’yi fethiyle birlikte bir süre cami olarak kullanılmış. Halen bu yapı Ani’de bulunan en iyi korunmuş yapılar arasında yer alıyor.
Keçel Kilisesi: Ani Harabeleri’nde, 1034-1036 yıllarında Gregor’un torunu Abugremrizents Daklavini’nin oğlu tarafından yaptırılmıştır. 1173’te papaz Tridot tarafından onarılmış, 1291 yılında ana yapıya bir çan kulesi eklenmiş, 1342 yılında kubbe onarılmıştır. Halen yıldırım çarpması sonucu bina yarı yarıya yıkık durumdadır.
19.08.2005
Murat Kaban
Kars
Yorumlar kapatıldı.