HİLAL KÖYLÜ
ANKARA – Avrupa Birliği (AB) Komisyonu, gayrimüslim azınlıkların din özgürlüğünü sağlamak için pratikte yeterli adımlar atılmazsa Türkiye’nin üyeliği yolundaki olumlu havanın tersine dönebileceği uyarısında bulundu. Meclis’te bekleyen Vakıflar Yasa tasarısından şikâyet eden komisyon, hükümete “Yeterli adım atılmazsa 2005 Türkiye ilerleme raporu kaçınılmaz olarak olumsuz çıkacaktır” mesajını iletti.
AB üyelik müzakerelerinin başlayacağı 3 Ekim öncesinde AB Komisyonu, ‘Din özgürlüğü ve Türkiye’de gayrimüslim toplulukların durumu’ başlıklı son değerlendirmesini iki sayfalık yazıyla Ankara’ya ulaştırdı. Yazıda, 2004 Türkiye ilerleme raporunda yer alan “Her ne kadar din özgürlüğü Anayasa’nın garantisi altındaysa da, gayrimüslim topluluklar din ve ibadet özgürlüğünde problemler yaşıyor. Yasal kimlikten yoksunlar, mülkiyet haklarına sınırlama getiriliyor, kendi vakıflarını yönetemiyorlar ve din adamı yetiştirmelerine izin verilmiyor” ifadesine doğrudan gönderme yapıldı. Komisyon, son bir yıl içinde bu konuda yapılan reformlardan ise ‘çok sınırlı’ diye bahsetti.
Yazıda, TBMM’ye gönderilen vakıflar yasa tasarısının da dini özgürlükler için yetersiz olduğuna dikkat çekildi. Komisyonun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn’in vakıflar konusunda haziranda Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’e gönderdiği mektuptan alıntılar yapılan yazıda, vakıflar tasarısıyla ilgili sıkıntılar sıralandı:
AİHM’ye dikkat: Mülkiyet hakları güvence altına alınmadığı gibi, yasal kimlikleri, vakıf yönetiminin özerkliği korunmuyor. Bu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) Türkiye aleyhine birçok dava açılacağını gösterir.
Sistem bozuk: Türkiye’deki genel yasal sistem de, dini toplulukların kendi yasal kimlikleriyle dini faaliyette bulunmasını, mülkiyet edinmesini sınırlıyor. Böyle olunca devletin tüm dini topluluklara eşit yaklaşımını söylemek imkânsız oluyor. Rehn’in de mektubunda söylediği gibi komisyon ve AB Konseyi, bu alanda Türkiye’nin çabasına destek verecek.
Bedava su yetmez: Hıristiyanlara yönelik radyo programları yapılması, kilisenin cami gibi devlete su parası ödememesi kararlarından memnunuz. İstanbul’daki Yunan Ortodoks Kilisesi’ne ait birçok malın satışına ilişkin ihaleler açıldı. Bu malların sahiplerine dönüşü konusunda vakıflar tasarısında düzenleme yapılmalı.
Ortak çalışma önerisi
Türkiye’ye ‘kısa dönem için eylem planı’ başlığı altında sunulan dört maddelik öneri şöyle:
Mal satışı dursun: Gayrimüslim cemaatlere ait olan ancak Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün ya da Hazine’nin eline geçmiş olan malların satılması ve bu mallara el koyma işlemleri durdurulsun.
Gül beklenti yarattı: Vakıf tasarısında yeniden düzeltme yapılsın. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül’ün, Olli Rehn’e bu yönde verdiği yanıt olumlu. Gül, Meclis’in ekimde açıldığında düzeltmeler yapılacağını söyleyerek, komisyonu pozitif beklenti içine soktu.
Meclis’te ortak komite: Türk ve Avrupalı uzmanların katılımıyla Meclis’te oluşturulacak bir altkomite Vakıflar Yasası için çalışmalı. Uzmanlar daha sonra Türkiye’deki yasaların Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne uygun olarak düzenlenmesi için çalışmalı.
Papazlara çalışma izni: Yurtdışından gelen papazlara çalışma izni engellenmemeli. Ayrıca Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması son derece önemli.
Yorumlar kapatıldı.