Vakıflarda yeniden yapılanmaya yönelik hükümler içeren yasa tasarısı, TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
91 maddeden oluşan tasarı ile yabancıların Türkiye’de vakıf
kurabilmelerine olanak sağlanıyor. Yabancılar, aynı zamanda Türkiye’de kurulan vakıfların yönetim organlarında da görev alabilecek. Yöneticisiz kalan veya yönetim organı oluşturulamayan vakıflar ancak mahkeme kararı ile Genel Müdürlük tarafından yönetilebilecek. Yöneticisiz kalan veya yönetim organı oluşturulamayan vakıfların yönetim boşluğunun giderilmesini amaçlayan bu düzenleme ile vakıfların tüzel kişiliklerinin devamına olanak sağlanıyor. On yıl süre ile yöneticisiz kalan vakıfların, Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün idari bir kararıyla mazbut vakıflar statüsüne alınması yetkisi mahkemelere bırakılıyor. Yeni vakıfların organlarında meydana gelecek eksilmeler vakıf senedindeki hükümlere göre, hüküm bulunmaması durumunda vakıf yetkili organının kararı ile Genel Müdürlüğün görüşü alınarak tamamlanacak.
VAKIF YÖNETİCİSİ OLAMAYACAKLAR
Vakıflarda hırsızlık, nitelikli hırsızlık, yağma, nitelikli yağma, dolandırıcılık, nitelikli dolandırıcılık, güveni kötüye kullanma, kaçakçılık suçları ile devletin güvenliğine karşı işlenen suçların birinden mahkum olanlar yönetici olamayacak. Vakıf yöneticisi seçildikten sonra bu suçlardan mahkum olanların yöneticiliği sona erecek.
Vakıf yöneticilerinin sorumluluklarını ayrıntılı olarak düzenleyen tasarıya göre, vakıf yöneticilerinin görevden alınma ve uzaklaştırılmaları, idari karar yerine mahkeme kararıyla yapılabilecek.
Genel Müdürlük tarafından yapılacak tebligata karşın yasa uyarınca istenen beyanname, bilgi ve belgeleri zamanında vermeyen, organların vakfiye veya vakıf senedine aykırı olarak toplanmasına neden olan veya gerçeğe aykırı beyanda bulunan vakıf yönetimine, görevden alma yerine bin YTL idari para cezası verilecek.
VAKIFLARIN MAL EDİNİMİ
Tasarı ile vakıfların izin almadan mal edinebilmelerine ve malları üzerinde her türlü tasarrufta bulunmalarına olanak sağlanıyor. Mülhak, cemaat ve yeni vakıflar başlangıçta ve sonradan edindikleri mal ve haklarını izin almaksızın yönetim organlarının kararıyla değiştirebilecek.
AMAÇ DEĞİŞİKLİĞİ
Mazbut ve mülhak vakıfların meclisleri, vakfiyelerindeki şartların yerine getirilmesine fiilen veya hukuken olanak kalmaması durumunda, vakfedenin iradesine aykırı olmamak kaydıyla ve mülhak vakıflarda vakıf yöneticisinin teklifi üzerine bu şartları değiştirebilecek, güncelleştirebilecek ve yükümlülükleri kaldırabilecek.
Cemaat vakıflarının ve hayratının amaç ve işlevleri, vakıf yönetiminin teklifi üzerine meclis kararı ile değişen şartlara göre yeniden düzenlenebilecek ve ihtiyaçlara uygun hale getirilebilecek.
HAYRAT TAŞINMAZLARININ TAHSİSİ
Genel Müdürlük ile mazbut ve mülhak vakıflara ait doğrudan kamu hizmetine sunulan hayrat taşınmazlardan kısmen veya tamamen hayrat olarak kullanılması mümkün olmayanların, nitelik değişikliği yapılarak kullanılabilmesi olanağı getiriliyor. Genel Müdürlük tarafından değerlendirilemeyen veya işlev verilemeyen hayrat taşınmazlar, fiilen asli niteliğine uygun olarak kullanılıncaya kadar kiraya verilebilecek.
Hayrat taşınmazlar, Genel Müdürlük tarafından işlev verilmek amacıyla vakfiyesinde yazılı hizmetlerde kullanılmak üzere onarım ve restorasyon karşılığı kamu kurum ve kuruluşlarına veya benzer amaçlı vakıflara tahsis edilebilecek. Tahsis edilen taşınmaz, ticari bir faaliyette kullanılamayacak, tahsise aykırı kullanımın tespiti halinde taşınmaz tahliye edilecek. Cemaat vakıflarına ait kısmen veya tamamen hayrat olarak kullanılmayan taşınmazlar, vakıf yönetiminin talebi durumunda meclis kararıyla aynı cemaate ait başka bir vakıfa tahsis edilebilecek veya vakıf akarına dönüştürülebilecek.
Tapu kayıtları üzerinde vakıf şerhi bulunan taşınmazları tasarruf edenlerin mirasçısız ölümleri, kaybolmaları veya terk ve mübadil gibi durumlara düşmeleri durumunda, bu taşınmazların mülkiyetleri hiçbir hükme gerek olmaksızın şerhte belirtilen vakfı adına tescil edilecek.
TAVİZ BEDELİ
Tasarı ile gayrisahih vakıflarla ilgili mülkiyet ve tasarruf sahipleri ile genel müdürlük arasında ihtilafların ortadan kaldırılması amacıyla düzenleme yapılıyor. Taviz bedellerinin hesaplanmasında rayiç bedelin baz alınması uygulaması yerine, emlak vergisi değerinin esas alınması ve ödeme kolaylığı getiriliyor.
Taviz bedeli peşin ya da bir yılda beş taksitte ödenebilecek, ayrıca eşdeğer bir taşınmazla takas edilebilecek.
KİRA SÜRESİ
Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait taşınmazlar azami üç yıl süre ile kiralanabilecek. Ancak onarım veya inşa karşılığı kiralamalarda kira süresi, genel müdürün onayı ile yirmi yıla, Meclis kararı ile kırk dokuz yıla kadar uzatılabilecek.
Vakıflara ait onarımı planlanan eski eserler ile yatırım yapılacak taşınmazlar, kira süresinin bitiminden bir ay önce bildirim yapılmak kaydıyla hiçbir hüküm ve karara bağlı olmaksızın Genel Müdürlüğün talebi üzerine, kira süresi sonunda mülki amirlikçe tahliye edilecek.
VAKIF ORMANLARI VE SULARI
Hazine’nin mülkiyetine geçen fiilen orman niteliğini kaybeden, şehir, kasaba ve köy yapılarının bulunduğu yerlerdeki mazbut vakıf taşınmazların mülkiyeti, hiçbir hükme gerek kalmaksızın vakfı adına tescil edilebilecek. Vakıf yoluyla meydana gelen hazine, özel idare, belediye ve köy tüzel kişiliklerinin mülkiyetine geçen vakıf su ve kaynağı ve zemini ile vakıf su ve kaynakları, genel müdürlüğün hüküm ve tasarrufu altında olacak.
ESKİ ESERLERİN KORUNMASI
Kamu kurum ve kuruluşları, koruma imar planlarını düzenlerken eski eserlerle ilgili konularda Genel Müdürlüğün görüşünü alacak.
Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait taşınmaz mallarla ilgili olarak belediyeler ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan uygulama, imar ve parselasyon planları askıya çıkarılmadan önce ilgili idareler tarafından Genel Müdürlüğe bildirilecek.
Vakıflara ait uygulama imar planlarında okul, hastane ve spor alanlarında kalan taşınmazlar, ilgili kurumlar tarafından, imar planının tasdik tarihinden itibaren iki yıl içinde kamulaştırılamadığı takdirde Genel Müdürlük tarafından özel okul, özel hastane veya özel spor tesisi olarak değerlendirilebilecek.
SİGORTA ZORUNLULUĞU
Kiraya verilen veya tahsis edilen mazbut vakıf taşınmaz malları, yangın, hırsızlık ve doğal afetlere karşı, kullananları tarafından Genel Müdürlük adına sigortalanacak.
ULUSLARARASI FAALİYET
Vakıflar, amaç ve faaliyetleri doğrultusunda, uluslararası faaliyet ve işbirliğinde bulunabilecek, yurtdışında şube ve temsilcilik açabilecek, üst kuruluş kurabilecek ve yurtdışında kurulan kuruluşlara üye olabilecek.
Vakıflar, yurtiçi ve yurtdışındaki kişi, kurum ve kuruluşlardan ayni ve nakdi bağış ve yardım alabilecek, yurtiçi veya yurtdışındaki benzer amaçlı vakıf ve derneklere ayni ve nakdi bağış ve yardımda bulunabilecek. Ancak yurtdışı nakdi yardımlar banka aracılığıyla alınabilecek.
Amacını geliştirmeye yardımcı olmak veya gelir sağlamak amacıyla vakıflar iktisadi işletme ve şirket kurabilecek, kurulmuş şirketlere ortak olabilecek.
Sona eren yeni vakıfların borçlarının tasfiyesinden arta kalan mal ve haklar vakıf senedinde yazılı kurum veya kuruluşa, senetlerinde özel bir hüküm bulunmayanlar ise mahkeme kararıyla benzer amaçlı bir vakfa, dağıtılan yeni vakıfların borçlarının tasfiyesinden arta kalan mal ve haklar ise Genel Müdürlüğe intikal edecek.
ESKİ ESERLERİN KORUNMASI
Vakıflara ait taşınır ve taşınmaz eski eserlerin belirlenmesi, envanterinin çıkarılması, tescili, Genel Müdürlüğe ve mazbut vakıflara ait olanların korunması, koruma alanlarının kamulaştırılması, değerlendirilmesi, onarımları ile restorasyonları Genel Müdürlük tarafından yapılacak. Sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası Genel Müdürlüğe veya mazbut vakıflara ait işletme ve iştiraklerin Kurumlar Vergisi matrahının yüzde 10’u, yeterli geliri bulunmayan mazbut vakıflara ait eski eserlerin onarımında kullanılmak üzere Genel Müdürlüğe aktarılacak. Yeterli geliri bulunmayan mazbut vakıflara ait eski eser nitelikli taşınmazların benzer amaçlı mazbut vakıfların gelirleriyle korunmasına ve yaşatılmasına meclis yetkili olacak.
Kültür ve tabiat varlıkları, genel müdürlük, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra kullananları tarafından da korunacak.
VAKIFLARIN MUHASEBESİ
Vakıflar, muhasebe kayıtlarını genel müdürlük tarafından belirlenecek usul ve esaslar dahilinde tutacak. Mazbut vakıfların her birinin gelir ve giderleri ayrı ayrı takip edilecek, vakıflar varlıklarını ekonomik kural ve riskleri gözeterek değerlendirebilecek.
Vakıflarda iç denetimi esas alan tasarı, bağımsız denetim kuruluşlarına denetim yaptırmaya da olanak sağlıyor.
Yorumlar kapatıldı.