Hükümet, eleştirilere rağmen basın özgürlüğünü engelleyen TCK maddelerini değiştirmedi. Artık çete ve yolsuzluk olayları haberleştirilemeyecek, resmi politikalara aykırı beyanda bulunulamayacak
YURDAGÜL ŞİMŞEK
ANKARA – Türkiye, bugünden itibaren ceza sisteminde köklü değişikliklerle tanışacak. Türk Ceza Kanunu (TCK), 17 Aralık 2004’teki Avrupa Birliği zirvesi öncesinde ‘alelacele’ çıkarılan ilk haliyle yürürlüğe girdi. Yasa, başta gazeteciler olmak üzere toplumun birçok kesimini ilgilendiren olumsuzluklar içeriyor. Hükümetin, olumsuzlukları gidermek amacıyla yasalaştırdığı değişiklik paketi de onay için Çankaya Köşkü’nde bekliyor.
Yeni TCK’yla birlikte Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK), Ceza İnfaz Kanunu (CİK) bunların uygulama yasaları ve adli sicil yasası da bugünden itibaren yürürlüğe giriyor. Yeni TCK’yla gazetecileri bekleyen tehlikeler şöyle:
‘İntihar’ maddesine göre intiharı teşvik suçu basın yayın yoluyla işlenirse cezası 10 yıla çıkabilecek. ‘Gazeteciler intiharı desteklemezse sorun olmaz’ diye savunulan madde açlık grevi ve ölüm oruçlarıyla ilgili haberler hesaba katıldığında, basın için kâbusa dönüşebilecek.
Yakıştırmalarda bulunmak da hakaret suçu kapsamında. Hakaretin basın-yayın yoluyla işlenmesi halinde ceza üçte bir artırılacak.
Düşünce suçuna hapis
Düşünce suçlarında uygulanacak olan ‘Halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama’, ‘Kanunlara uymamaya tahrik’, ‘Halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit’, ‘Suç işlemeye tahrik’ ve ‘Suçu ve suçluyu övme’ başlıklı maddelerin yer aldığı ‘Kamu Barışına Karşı Suçlar’ın basın ve yayın yoluyla işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.
‘Yargıyı etkileme’ başlıklı madde uyarınca çete ve yolsuzluk soruşturmalarını haber yapan gazetecilere 4.5 yıla dek ceza verilebilecek.
Cumhurbaşkanına hakaret eden kişi 1-4 yıl hapse mahkûm olacak. Bu suçun basın yayın yoluyla işlenmesi halinde cezalar üçte biri oranında artırılacak.
Devlete karşı tahrik suçuna verilecek olan 20 yıla kadar hapis, basın yoluyla işlenmesi halinde üçte birine kadar artırılabilecek.
Temel milli yararlara karşı harekette bulunanlara 3-10 yıl hapis verilecek. Bu suçun basın-yayın yoluyla propaganda amacıyla işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılarak 15 yıla çıkabilecek. Madde gerekçesine göre KKTC ve Ermeni konusundaki resmi politikalara aykırı beyanda bulunanlar da cezalandırılacak.
Haberleşme içeriklerini hukuka aykırı ifşa eden kimseye 3, yayımlayana 4.5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları, rıza olmaksızın bir aletle dinleyen veya kayda alan kişi 2 aydan 6 aya kadar hapisle cezalandırılacak. Bu konuşmaların basın-yayın yoluyla yayımlanması halinde ceza 6 aydan 2 yıla kadar hapis olacak.
Kişilerin özel hayatına ilişkin görüntü veya sesleri ifşa eden kimse 1-3 yıl hapse mahkûm olacak. Bu fiilin basın-yayın yoluyla işlenmesi halinde ceza yarı oranında artırılacak.
Suç işlemek amacıyla kurulan örgütün veya amacının propogandasını yapan kişi 1-3 yıl hapisle cezalandırılacak. Bu suçun basın-yayın yoluyla işlenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında artırılacak.
Müstehcenlik suçunun basın yayın yoluyla işlenmesi durumunda hapis cezaları 10 yıla kadar çıkabilecek. Basın örgütleri ‘müstehcenliğin’ tanımının yapılmasını istemişti.
İftira suçunun basın yayın yoluyla işlenmesi durumunda 1-4 yıl hapis verilecek. Basın örgütleri yolsuzluk ve vurgun haberlerinin yapılmasını önleyecek olması nedeniyle basının bu suç kapsamından çıkarılmasını istemişti.
İftira suçunu işleyenler belirli koşulları yerine getirmeleri halinde ‘etkin pişmanlık’ maddesi hükümlerince ceza indiriminden yararlanacak. Ancak gazeteciler için etkin pişmanlık geçerli olmayacak.
Soruşturma evresinde kişilerin görüntülerinin yayımlama cezası 2 yıla kadar hapis.
Ve diğer cezalar
Yeni TCK’yla bugün yürürlüğe girecek olan diğer düzenlemelerden bazıları da şöyle:
Töre saikiyle işlenen cinayetler nitelikli adam öldürme halleri arasında sayılacak ve bu kişilere ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilecek.
Göçmen kaçakçılığı suçuna üç yıldan sekiz yıla kadar hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezası uygulanacak. İnsan ticareti ise 8 yıldan 12 yıla kadar ağır hapis ve 10 bin güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılacak.
Yasadışı yollardan, bir kişiden organ alan kimseye 5-9 yıl, doku alınması halinde ise 2-5 yıl hapis cezası verilecek.
İşkence suçunu işleyen kamu görevlisi 3-5 yıl hapisle cezalandırılırken, işkence suçunun avukata, çocuklara ve hamile kadınlara işlenmesi durumunda bu cezalar 8-15 yıl olacak.
Yaşlıya, hastaya, yaralıya veya kendini idare edemeyecek durumda olan kimseye, yardım etmeyen ya da durumu ilgili makamlara bildirmeyenler 1 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
Yasal kürtaj süresi 10 hafta olacak. Rızası olmaksızın bir kadının çocuğunu düşürten kişi, 5-10 yıl hapse çarptırılacak. Tıbbi zorunluluk olmadığı halde gebelik süresi 10 haftadan fazla olan bir kadının çocuğunu düşürten kişiye 2-4 yıl hapis cezası verilecek. Bu durumda, çocuğun düşürülmesine rıza gösteren kadın da 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası alacak.
Cinsel saldırıda bulunan kişi şikâyet üzerine 2 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasına mahkûm edilecek. Cinsel saldırı suçunun sonucunda mağdurun beden veya ruh sağlığının bozulması halinde, 10 yıldan az olmamak üzere hapis cezası verilecek. Suç sonucunda ölüm olması halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına hükmolunacak.
‘Nitelikli hırsızlık’ kapsamına alınan kapkaç suçları 3 yıldan 7 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.
Hırsızlığa konu olan malın değerinin az olması durumunda hâkim ceza indirimi yapabileceği gibi hiç ceza vermeyebilecek.
Dolandırıcılık suçunun dini inanç ve duyguların istismarıyla işlenmesi halinde hapis cezası 2-7 yıl olacak.
Alkol ve uyuşturucu alarak araç kullanan kişiye 2 yıla kadar hapis cezası verilecek.
Çocuğu fuhuşa teşvik edene 4-10 yıl hapis cezası verilecek. Bir kimseyi fuhuşa teşvik eden kimse de 2-4 yıl hapisle cezalandırılacak.
Çocukları ve kendini idare edemeyecek durumda bulunan kimseleri dilencilikte araç olarak kullanan kişi 1-3 yıl hapse mahkûm edilecek. Bu suç 3. derece kan veya kayın hısımları ya da eş tarafından işlenirse, verilecek ceza yarı oranında artırılacak. Suç, örgüt tarafından işlenirse ceza, bir katı oranında artırılacak.
Aynı konutta birlikte yaşadığı kişilerden birine karşı kötü muamele yapan kimseye, 2 aydan 1 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Hamile olduğunu bildiği eşini veya sürekli birlikte yaşadığı ve kendisinden gebe kalmış olduğunu bildiği evli olmayan bir kadını çaresiz durumda terk eden kimse hakkında ise 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası istenecek.
312 ve devlete karşı suçlar
Yasayla, mevcut yasadaki 312’nci maddede de değişikliğe gidildi. Buna göre, halkın sosyal, sınıf, ırk, din, mezhep veya bölge bakımından farklı özelliklere sahip bir kesimini, diğer bir kesimi aleyhine kamunun güvenliği için tehlikeli tarzda kin ve düşmanlığa alenen tahrik eden kimse, 1-3 yıl hapisle cezalandırılacak.
Türklüğü, Cumhuriyet’i, TBMM’yi alenen aşağılayan kişilere 1-3 yıl hapis verilecek. Hükümeti, devletin yargı organlarını, askeri veya emniyet teşkilatını alenen aşağılayanlara ise 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Türklüğü aşağılama suçu yabancı bir ülkede, bir Türk vatandaşı tarafından işlenirse verilecek ceza üçte bir oranında artırılacak.
Devletin topraklarının tamamını veya bir kısmını yabancı bir devletin egemenliği altına koymak, devletin birliğini bozmak, devletin
egemenliği altında bulunan topraklardan bir kısmını devlet idaresinden ayırmak, devletin bağımsızlığını zayıflatmak amacına yönelik elverişli bir fiil işleyen kimseye ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilecek. Bu suç işlenirken başka suçlar da işlenmişse ayrıca bu suçlardan da cezaya hükmolunacak.
Cebir ve tehdit kullanarak Anayasa’nın öngördüğü düzeni ortadan kaldırmaya ve bunun yerine başka bir düzen getirmeye ve bu düzenin fiilen uygulanmasını önlemeye teşebbüs edenlere ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verilecek. Cebir ve şiddet kullanarak hükümeti ortadan kaldırmaya veya görevlerini yapmaya kısmen veya tamamen engel olmaya teşebbüs edenlere de ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası uygulanacak.
Casusluk suçunu işleyen kişilere 8-12 yıl hapis cezası verilecek. Bu suçlar savaş sırasında işlenirse ceza müebbet hapis olacak.
Rüşvet alan kamu görevlisine 4-12 yıl hapis verilecek. Kamu görevlileri için görevi kötüye kullanma suçuna 1-3 yıl hapis verilecek.
İhaleye fesat karıştıra 5-12 yıl hapis var.
Karapara aklama cezası 2-5 yıl hapis ve 20 bin güne kadar para cezası olacak.
Yorumlar kapatıldı.