İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Ortodoks buluşması

Ortodoks dünyasının ruhani liderleri, Kudüs Patriği İrineos’yu yargılamak için Fener’de toplandı. Din adamları dokuz saat süren toplantıda İrineos’yu, Kudüs Patriği olarak tanımama kararı aldı

YORGO KIRBAKİ

İSTANBUL – Türkiye reddetse de, kendini ekümenik sayan Fener Patrikhanesi, dün bir Ortodoks ‘zirve’sine ev sahipliği yaptı. İsrail ve özellikle Kudüs’te Ortodoks Patrikhanesi’ne ait büyük gayrimenkulleri, gizlice ve usulsüz şekilde İsraillilere satmak ya da kiralamakla suçlanan Patrik İrineos’nun akıbetini belirlemek üzere dünyanın dört bir yanından gelen Ortodoks din adamları, öğle yemeğiyle birlikte dokuz saat süren toplantıda, İrineos’yu artık Kudüs Patriği olarak tanımama kararı aldı.

Türkiye ve Yunanistan’dan çok sayıda gazetecinin izlediği zirve patrikhane binasında değil, bitişiğindeki Ayios Yeorgios kilisesinde düzenlendi. Patrik Bartholomeos’nun özel ayinle açtığı toplantı daha sonra basına kapatıldı. Kilisenin ortasına konulan iki uzun masaya 40’tan fazla din adamı oturdu. En baştaki küçük masada ise yanına Bergama (Pergamos) ve Sivas (Sevastia) metropolitini alan Bartholomeos yer aldı.

Yaşlı patrikler gelemedi

Zirveye dünyadaki dokuz patrikten üçü (İstanbul, Kudüs, İskenderiye) bizzat katıldı. Antakya, Gürcistan, Rusya, Romanya patrikleri hasta ya da seyahat edemeyecek kadar ihtiyar olmaları nedeniyle temsilci gönderdi. Bulgaristan ve Sırbistan patrikleri ise konuyu bilmedikleri ve ilgilenmedikleri gerekçesiyle katılmadı. Zirvede Yunanistan ve Arnavutluk gibi ‘otosefal’ Ortodoks kiliselerinin başpiskoposları da hazır bulundu.

İlginç diyalog

Zirveden önce Bartholomeos ile İrineos arasındaki ikili görüşmede şu diyalog geçti:

Bartholomeos: Kiliseye yapabileceğiniz tek hizmet şimdi burada istifa etmenizdir.

İrineos: Siz ne karar alırsanız alın gitmem söz konusu olmayacak. Kudüs Patriği olarak öleceğim.

Bartholomeos: Ortodoks kilisesinin birliğini bölmemek için sizi, millattan sonra 4. yüzyılda kilisenin bölünmemesi için İstanbul Patriği Grigorios Theologos’un yaptığı gibi istifaya davet etiyorum.

İrineos: Ben Grigorios değilim. Benim görüşlerim farklı.

İrineos için son derece olumsuz bir ortamda başlayan ve gergin geçen zirvede, önce Bartolomeos söz aldı ve İrineos hakkındaki iddiaları sıraladı. İrineos ise Kudüs Patrikhanesi’ne ait hiçbir gayrimenkulü satmadığını, istisnaların ise yakın çalışma arkadaşı olarak bildiği bazı Yunanlıların oyunu olduğunu iddia etti. Örnek olarak da patrikhanenin kasasından 600 bin dolar çalarak kayıplara karışan Nikolaos Papadimas’ı gösterdi.

Garip dengeler

Ayrıca gün ışığına çıkan satış belgelerinin de sahte olduğunu ileri süren İrineos istifa etmeyeceğini söyledi.

Ardından zirveye katılan dini liderler tek tek söz alarak görüşlerini dile getirdi. Kıbrıs Rum kilisesini temsilen zirveye katılan Baf ve Güzelyurt metropolitlerinin tutumu zirvede şaşkınlık yarattı. Rum din adamları İrineos’u savunan bir tavır sergiledi. Bu tavırların arkasında ise Kudüs Patrikhanesi’nin hem KKTC hem de Rum kesimindeki gayrimenkullerinin yattığı öne sürüldü.

Bazı kaynaklara göre, İrineos ile Kıbrıs Rum kilisesi arasında, Kudüs Patriği’nin bu ‘kutsal mahkeme’de ceza yemekten kurtulması halinde, gayrimenkullerin (Lefkoşa ve Larnaka’da çok sayıda ev ve dükkân) Rumlara devredilmesine ilişkin gizli bir anlaşma söz konusuydu.

Bir süre önce Kudüs Patrikhanesi’nin karar organı Sen Sinod Meclisi üyesi 18 metropolitten 14’ü İrineos’u lağvettiğini ilan etmişti. İrineos karşıtı Kudüs Patrikhanesi yetkililerinden Aristodulos ve İrinarhos, Radikal’e “Patrikhanenin bu kadar büyük serveti var, ama dört aylık faturayı ödeyemediği için patrikhanenin elektriği kesildi. İrineos patrikhaneyi mahalle bakkalına çevirdi. Mutlaka gitmelidir” dedi.

Zirvede, Türkiye’ye karşı görüşleriyle tanınan Atina Başpiskoposu Hristodulos’un işi hayli zordu. Kudüs Patrikhanesi’ndeki skandallar, Yunanistan kilisesinde patlayan yolsuzluk, usulsüzlük ve seks skandallarının uzantısında ortaya çıkmıştı. İrineos’a destek çıkmayı düşündüyse de, Bartholomeos’nun bir süre önce kendisini de cezalandırdığını hatırlayarak ‘tarafsız’ görünmeye çalıştı.

‘Ben legal patriğim’

Dokuz saatlik toplantıdan, ilk olarak İrineos ayrıldı. Gazetecilerin “İstifa edecek misiniz?” şeklindeki soruları üzerine İrineos, eliyle “hayır” işareti yaptı ve “Ben Kudüs’ün legal patriğiyim” dedi.

Kudüs Patrikhanesi 1. Metropoliti Kesarias Vasilios ise, gazetecilere bu işin kendileri için bittiğini dile getirerek, “İrineos’nun patrikliğini kabul etmiyoruz” diye konuştu.

Ayinde adı okunmayacak

Kudüs Patrikhanesi’ne bağlı Petras Metropoliti Karnilios da açıklamasında, toplantıda İrineos’ya “İstifa et ya da biz oylama yapalım” çağrısı sonrasında yapılan oylamada Polonya ve Antakya kiliselerinin çekimser, Gürcistan kilisesinin lehine oy kullanmasına rağmen Kudüs Patrikhanesi Sen Sinod Meclisi’nin Patrik İrineos’yu azlettiği kararının onaylandığını kaydetti. İrineos’nun artık Kudüs Patriği olarak kabul edilmeyeceğini, ayinlerde de gelmiş geçmiş patriklerin adı okunurken İrineos’nun adının okunmayacağını ifade eden Karnilios, önce geçici bir yetkili ardından Ürdün, İsrail ve Filistin’deki kiliselerden de yetki alınarak yeni patriğin seçileceğini söyledi. Karnilios, “İrineos hâlâ kendine patrik diyebilir, ama biz onu kabul etmiyoruz” dedi.

Eylem yapıldı

Irineos ile ilgili zirve sürerken Türk bayraklı 30 kişi Fener Rum Patrikhanesi yakınında eylem yapıp bildiri dağıttı. ‘Fener-Balat Sakinleri Platformu’ imzalı bildiride “Laik Türkiye Cumhuriyeti’nde Hıristiyan şeriat mahkemesi kurarak Bartholomeos’nun böyle bir yola tevessül etmesi ekümenliğini tescil ettirmekten başka bir şey değildir. Lozan’ı tanımayanlar derhal sınır dışı edilmelidir” denildi. Grup, ‘AB uğruna Balat’ı Vatikan yaptırmayacağız’ yazılı dövizler taşıdı. Zirveyi ‘Ulusal egemenliği hiçe sayan bir şeriat mahkemesi’ diye nitelendiren Ankara Ticaret Odası Başkanı Sinan Aygün savcıları göreve çağırdı. Antalya’daki Noel Baba Vakfı da Patrikhane’deki toplantıyla ilgili suç duyurusunda bulundu.

Yorumlar kapatıldı.