İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Koçaryan Erivan´ın gönlünde yatan aslanı dışavurdu

Semih İdiz / Varşova

İnsan haklarının daha da geliştirilmesi, ayrıca terör, kara para ve insan kaçakçılığı ile mücadelenin artırılması gibi ‘büyük’ konuları ele almasına rağmen fazla heyecan yaratamayan Avrupa Konseyi’nin Varşova zirvesinde, habercilerin dikkati, Başbakan Erdoğan ile Ermenistan Devlet Başkanı Robert Koçaryan arasında yapılacak olası bir görüşme üzerinde odaklanmıştı.
Bu görüşmenin yapılması halinde ortamın habercilik açısından canlanacağını bilen yabancı medya mensupları, gün boyunca Türk ve Ermeni meslektaşlarının ağızlarını aradılar. Ancak bu çok beklenen görüşme, her iki taraftaki yetkililerden yansıyan olumsuz havayı doğrularcasına, zirvenin ilk gününde gerçekleşmedi. Türk ve Ermeni diplomatlarının ağzını bıçak açmazken, gözlemciler, ihtiyat payını elden bırakmasalar da, bu görüşmenin zirvenin ikinci gününde gerçekleşmesini de bu aşamada pek beklemiyorlar.

Diplomatlar bu konuda yoruma girmekten çekinirlerken, Varşova zirvesini izleyen medya mensupları ve diğer gözlemciler, Erdoğan-Koçaryan görüşmesinin gerçekleşmemesini birkaç nedene bağlıyorlar. Bunlardan ilki, Koçaryan’ın Azeri Devlet Başkanı İlham Aliyev ile pazar günü yaptığı görüşmede Karabağ sorununun çözümü konusunda bir aşama kaydedilememiş olması.

Görüşme olumlu geçti
Azeri kaynaklardan edindiğimiz bilgilere göre bu görüşme en azından ‘olumlu’ bir atmosferde geçmiş. İki ülke arasında zaten ‘Prag süreci’ adı altında Dışişleri bakanları düzeyinde periyodik temaslar yapılıyor. Bu görüşmelerde de aslında bazı ilerlemeler kaydediliyor. Örneğin Ermenistan, özellikle Avrupa Konseyi tarafından ‘işgalci’ ilan edildikten sonra, Karabağ dışında Azerbaycan’da işgal ettiği yedi bölgeden çekilmeyi ilke olarak kabul etmiş bulunuyor.

Ancak bu çekilmenin önce beş bölgede gerçekleşmesini, Laçin ve Kelbecer bölgelerinden çekilmeyi ise farklı bir protokole tabi tutmak istiyor. Bunun nedeni ise özellikle Laçin bölgesinin Ermenistan ile Karabağ arasında hayati bir ‘can damarı’ oluşturması. Azeri tarafı bu förmüle karşı çıkıyor, zira kabul etmesi halinde Laçin ve Kelbecer bölgeleri için özel bir statüye razı olmaya zorlanacağından endişeleniyor.

Aliyev-Koçaryan görüşmesinde bu konuda bir ilerleme sağlanabilseydi, bunun Erdoğan-Koçaryan görüşmesi olasılığı açısından da olumlu yansımaları olması bekleniyordu. Zira Türkiye Ermenistan ile uzlaşma arayışları çerçevesinde Azerbaycan’a olan taahhütlerini de unutmuş değil. Ancak, Erdoğan-Koçaryan görüşmesini zora sokacak tek husus bu değil.

‘Bekle gör’ pozisyonu

Türk tarafı Koçaryan’ın Avrupa Konseyi’nin bu önemli zirvesinde yapacağı konuşmayı da önce bir dinlemek istiyordu. Bu ‘Bekle gör’ pozisyonunun nedeni, Ermeni devlet başkanının bir süre önce Başbakan Erdoğan’a gönderdiği cevabi mektubunda, Türk tarafı açısından yeni bir unsur getirememiş olmasıydı. Sonunda Koçaryan da, Türk tarafındaki olumsuz beklentileri doğrularcasına, konuşmasına ‘Ermeni soykırımı’ konusunu sokmayı ihmal etmezken, son dönemde Türkiye’den yansıyan uzlaşma arayışlarına güç katacak fazla bir şey de söylemedi. Buna karşın Koçaryan, Erivan’ın gönlünde yatan aslanı dışa vururcasına ‘Avrupa’nın açık sınırlardan oluşan ve ambargoların geçerli olmadığı bir kıta olması gereğinden’ söz etti. Bu sözlerin Türkiye’ye dönük olduğu gözlerden kaçmadı.

Öte yandan iki tarafın ‘ketum’ davranmasına rağmen, Türk ve Ermeni diplomatları olumlu bazı yeni gelişmelere kapıyı da kapamış değiller. Nitekim bu çerçevede, Ermenistan ile Azerbaycan arasında Karabağ konusunda yürütülen müzakerelerin devam edeceğini vurguluyorlar. Aynı şekilde, Ankara ile Erivan arasındaki diyalog arayışlarının süreceğini de hissettiriyorlar. Ancak, Türk tarafı, Ankara’nın bu arayışlar çerçevesinde ‘dinamik’ ve ‘yapıcı’ olacağını hissettirirken, karşı tarafa ‘bedavadan jestler’ yapmayacağını da yansıtmaktan geri kalmıyor.

Farklı hava beklentisi

Özetle, Türk tarafı Ermenistan’dan bazı konularda farklı bir havanın yansımasını bekliyor. Bunun ipuçlarını ise Varşova’da henüz alabilmiş değil. Erdoğan ile Koçaryan’ın buluşup buluşmayacağı hâlâ netlik kazanmadı. Büyük olasılıkla olacak. Zira olmasını isteyen güçler var. Ancak görüşmenin gerçekleşmesini daha olası kılacak olan şey, Azeri ve Ermeni liderlerinin görüşmelerinde elde edecekleri başarı…

Yorumlar kapatıldı.