Soykırım iddiası konusunda Koçaryan’a mektup yazarak ilk adımı atan Erdoğan, ikinci hamleye hazırlanıyor. Diplomatik kaynaklar, mayısta iki liderin de katılacağı uluslararası toplantılarda yüz yüze görüşme bekliyor.
Tarihe ilişkin iddiaların ortak bir komisyonda ele alınması teklifiyle uluslararası toplumun dikkatini çeken Başbakan Tayyip Erdoğan’ın ikinci hamleyi Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan ile bir araya gelerek yapması bekleniyor. Erdoğan ve Koçaryan hem 9 Mayıs’ta Moskova’daki kutlamalara hem de 15-16 Mayıs’ta Varşova’daki Avrupa Konseyi Zirvesi’ne katılacak. İki liderin bu etkinliklerden herhangi birinde görüşebileceği belirtiliyor.
Başbakanlık kaynaklarından edinilen bilgiye göre Erdoğan ile Koçaryan’ın Avrupa Konseyi Zirvesi’nin yapılacağı Polonya’nın başkenti Varşova’da bir araya gelmesi planlanıyor. Buluşma için zaman ve mekanın belirlenmediği, bunun yerine zirve sırasında bir fırsat oluşturulması görüşünün benimsendiği ifade ediliyor. Ancak zirve sırasında imkan bulunmadığı takdirde görüşmenin yapılamama ihtimali de göz ardı edilmiyor. Görüşmenin gerçekleşmesi halinde iki ülkenin üst düzey yöneticileri ilk defa yüz yüze soykırım iddialarını konuşmuş olacak. Konuyla ilgili son dönemde Türkiye’nin başlattığı diplomatik atak en son iki lider arasındaki karşılıklı mektuplaşmayla gündeme gelmişti.
Doğu Bloku’nun dağılmasının ardından birliğe üye olan ülkelerde Avrupa Konseyi’nin yerini belirlemek amacıyla üçüncü kez yapılacak zirve 16-17 Mayıs tarihlerinde Varşova’da düzenlenecek. Başbakan Erdoğan’ın da davet edildiği Avrupa Konseyi toplantısına Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan, İngiltere Başbakanı Tony Blair, İtalya Başbakanı Silvio Berlusconi, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko, Yunanistan Cumhurbaşkanı Konstantinos Stephanopoulos ve Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın da aralarında bulunduğu 43 lider katılıyor. Erdoğan’la Koçaryan’ın aynı mekanı paylaşacağı Moskova’daki etkinlik ise Nazi Almanya’sının Rusya tarafından yenilgiye uğratılmasının 60. yıldönümü kutlamaları. ABD Başkanı Bush’un da katılması beklenen kutlamalarda 50’ye yakın lider olacak.
Ermeni diasporası sözde soykırımın 90. yıldönümü münasebetiyle özellikle bu yıl konuyu dünyanın gündemine taşımaya çalıştı. Birçok ülkede bulunan Ermeni lobisi sayesinde şimdiye kadar 15 ülke parlamentosu iddiayı destekleyen kararlar aldı. Soykırımı tanıdığını ilan eden son ülkelerden biri de Polonya oldu. Gelişmeler karşısında aktif rol alma stratejisi izleme kararı alan Ankara, iktidar ve muhalefet işbirliğiyle Türkiye’nin konuya yaklaşımını sergileyen bir karar alarak bunu dünya parlamentolarına iletti. Bu çerçevede önceki hafta Başbakan Erdoğan da 13 Nisan’da Ermenistan Cumhurbaşkanı Koçaryan’a bir mektup gönderdi. Mektupta, iddiaları araştırmak için her iki ülkeden ve başka ülkelerden tarihçilerden, uzmanlardan oluşan ortak bir komisyon kurulması teklif edildi. Bu önerilerin kabul edilmesi halinde ayrıntıları görüşmek üzere Ermenistan’la görüşmeye hazır olunacağı dile getirildi. Erdoğan’ın mektubuna 10 gün sonra bir mektupla cevap veren Robert Koçaryan ise ‘ön koşulsuz görüşme’ isteğinden söz etti. Ankara, Koçaryan’ın bu talebini mesafeli karşılasa da bu adım, soykırım iddiasını şimdiye kadar tartışmaya bile açmayan Ermenistan’ın tutumunda bir yumuşama olarak yorumlandı. Ankara mektuba olumsuz yaklaşılmayacağı mesajını verirken, Erdoğan da cevabi mektubun kendisine ulaşmasından bir gün sonra yaptığı değerlendirmede, Ermenistan’a bir çağrıda daha bulunarak, “Hodri meydan; arşivlerden çıkacak sonuca katlanalım.” demişti.
Bu arada Ermenistan, Erdoğan’ın “Siyasi ilişki, soykırım iddiaları araştırılırken eşzamanlı kurulsun” önerisini dün reddetti. “Teklifte hiçbir yeni unsur yok.” diyen Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Viktor Sogomonyan, Koçaryan’ın mektubuna gönderme yaparak, “Biz ön şartsız diplomatik ilişki kurulması gerektiğini ve önemli meselelerin hükümetlerarası komisyonda görüşülmesini daha önce önermiştik.” dedi.
01.05.2005
Erdal Şen
Ankara
Yorumlar kapatıldı.