Kürşat Bümin
Türk Tarih Kurumu Başkanı Yusuf Halaçoğlu, “Ermeni Soykırımı İddiaları ve Tarihsel Gerçekler” konulu bir konferansta Orhan Pamuk’u “kuluçkadaki yumurtaya” benzetmiş…
Halaçoğlu konuya ilişkin şu açıklamayı yapmış:
“Çeşitli ülkeler ve kuruluşlar bazı kişileri alıp daha sonra kullanmak üzere yetiştirir, öyle bir hale getirir ki ihtiyaç duyulduğunda piyasaya çıkarır. Zamanı geldiğinde yumurta çatlar. Civciv çıkar. O kişiyi sürekli destekler, ün sahibi yapar. Ve ileride istediğini söyletir.”
Başkan’ın yaptığı bu benzetmeyi Zaman gazetesinden öğrendim. Gazete “Mesele daha iyi anlaşılsın” diye düşündüğünden olsa gerek Başkan’ın konuşmasındaki “yumurta” benzetmesinin “istihbarat dili”nde ne anlama geldiğini açıklamak için bir de çerçeve yazı yayımlamış. Buradan aktarıyorum:
“İstihbarat dilinde ‘kuş yumurtası üretmek’ şeklinde kullanılan deyim, bir ülke üzerinde uzun vadeli kullanılacak provokatörler için kullanılıyor. Buna göre bir ülke, bir başka ülke üzerinde yıllar sonra yapmak istediği uzun vadeli bir operasyon yürütüyor. Bu operasyon için çeşitli provokatörlere ihtiyacı var. ‘En güvenilir provokatör kendi yetiştirdiğimizdir’ ilkesiyle hareket eden bu ülke, yetenekli ama geleceği parlak olmayan, zayıf karakterli birisini buluyor. Buna yumurta deniyor. Keşfedilen bu genç, aşama aşama kendi mesleğinde yüceltiliyor. İhtiyaç duyacağı malzemeler sağlanıyor. İnsanlar, bu kişinin yazdığı eserleri büyük bir hayranlıkla okuyor. Böylece yumurtanın çatlayıp kuş olma vakti geliyor. Belirlenen zamanda bu kuş, radikal açıklamalar yaparak ülkeyi karıştırıyor.”(!)
Biliyorum alıntı biraz uzun kaçtı ama değmedi mi? Böylece kısa günde “istihbarat” terminolojisine pek da vakıf olduğu anlaşılan Zaman gazetesinden nefis bir tarif alarak bayağı kârlı çıktık… Gazete (Zaman) bu yolda o kadar gayretli ki, TTK Başkanı Halaçoğlu’nun Orhan Pamuk için işin ayrıntılarına girmeden yaptığı “yumurta” benzetmesine -bir “tesadüf” eseri olarak!- bir “yazar örneği”nden hareketle açıklık kazandırıyor! Sanırsınız ki bütün “yumurtalar” öncelikle yazıp çizen insanlardan oluşmaktadır…
Evet, insana şaka gibi geliyor ama gerçek: TTK Başkanı Orhan Pamuk’u “kuluçkadaki yumurta”ya benzetiyor, Başkan’ın eksik bıraktığı noktaları da işi yazı-çizi olan Zaman gazetesi tamamlıyor… Elimizde artık dört dörtlük bir Orhan Pamuk tarifi vardır…
İsterseniz şimdi de elimizdeki bu tarifi izleyerek Orhan Pamuk’un “yumurtasını” nasıl “çatlattığı”nın hikayesini hatırlayalım:
Orhan Pamuk, çok genç yaşlarında (adını maalesef hatırlayamadığımız) “yabancı ülke” tarafından seçilmiş, “yetenekli ama geleceği parlak olmayan, zayıf karakterli bir kişi” olduğu için söz konusu ülke tarafından iyi bir “yumurta” olacağına karar verilmiş bir kişidir. Pamuk’un (Fatih Bey’in de ısrarla belirttiği gibi) elinden tutulmayınca adam olmayacağı daha ilk romanını noktaladığında belli olmuştur. Belli olmuştur, çünkü hiçbir yayınevi “geleceği parlak olmayan” Pamuk’un bu romanını yayımlamaya yanaşmamıştır. Fakat ne gam! Arkasındaki “yabancı ülke” bir punduna getirip ödül de kazandırdığı bu ilk romanın okuyucularla buluşmasını sağlamıştır. Pamuk’un bundan sonraki yazarlık serüvenin önü artık açılmıştır. Orhan Pamuk adlı bu “zayıf karakterli kişi” artık masasının başından kalkmamakta (daha doğrusu “kaldırılmamakta”) (Fatih Bey’in de ısrarla belirttiği gibi) okurların satın alıp da iki sayfadan sonra kaldırıp attıkları romanlarını peş peşe yayımlayabilmektedir. Enterasan, hatta ibretlik bir durumdur; bu ülkenin sanki başka romancısı yokmuş gibi ülkede hemen herkes Orhan Pamuk’tan söz etmektedir. Romanlar hızla yabancı dillere de çevrilmeye başlanmıştır. Dünyanın ünlü gazeteleri kendisine yazı ısmarlamaya başlamış, hemen her ülkeden konferans davetleri almaya da başlamıştır. Evet, bu döllenmiş “yumurta”nın kuluçka dönemi giderek tamamlanmaktadır… “Yabancı ülke” (yoksa “ülkeler” mi?) epeyce yatırım yaptığı, Türkçe dersler almasını bile sağladığı bu genç adam için yaptığı yatırımlar için artık pişman değildir… Nasıl pişman olabilir; binbir zahmetle de olsa üretilen “yumurta”nın Nobel Edebiyat Ödülü bekleyenler arasında bile adı geçmeye başlamıştır..
Ve nihayet büyük gün: Türkiye’nin tam da “AB”, “Kuzey Irak”, “Kıbrıs” gibi ciddi meselelerle cebelleştiği bir dönemde “Ermeni meselesi”nin gündeme getirilmesinin zamanı nihayet gelmiştir. Peki bu işi kim “kaşıyacak”, bu meselenin Türkiye ve dünya kamuoyunda daha geniş bir biçimde duyurulması için hangi “provokatör” seçilecektir? Tahmin ettiğiniz gibi “yabancı ülke”nin elinde henüz “yumurta”dan çıkma zamanı gelmemiş geleceğin başka “civciv” ya da “kuş”ları da vardır. Ama onlar için vakit henüz çok erkendir. Oysa bugüne kadar “ihtiyaç duyacağı malzemeler” sağlanmış bu “yetenekli ama geleceği parlak olmayan” üstelik “zayıf karakterli” bir yapıya sahip olan romancının borcunu ödemesinin günü gelmiştir…
Ve, “ve”si filan yok, gerisi romancının yaptığı o bildik açıklama ve bunun hemen ardından Sütçüler Kaymakamı’nın o fevkalade refleksi…
Biliyorsunuz; TBMM geçen gün kabul ettiği bir “bildiri” ile Ermenistan’a “tarihçileri tokuşturalım” önerisini götürdü. Ne dersiniz, “yumurta” teorisinin de bu işte bir rolü var mıdır acaba?
Yorumlar kapatıldı.