Genelkurmay arşivinden çıkan 1915 tarihli genelgede, göç ettirilen Ermenilerin güvenliğinin sağlanması emrediliyor. Genelgeye uymayan 1397 kişi ceza almış
BARKIN ŞIK Ankara
Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı (ATASE) ve Osmanlı Arşivleri Genel Müdürlüğü arşivlerinde Ermeni soykırımı iddialarını etkileyecek yeni bir belge ortaya çıktı. 30 Mayıs 1915 tarihli genelgede, “Ermenilerin yerlerinin değiştirilmesi sırasında güvenliklerinin sağlanması, aksi takdirde sorumluların cezalandırılacağı” uyarısının yapıldığı, uymayan 1397 kişinin idam dahil çeşitli cezalara çarptırıldığı belirlendi.
Belgelere göre, Enver Paşa’nın talebiyle 27 Mayıs 1915’te geçici Tehcir (yer değiştirme) Kanunu çıkarıldı. Tehcirin nasıl yapılacağını anlatan 15 maddelik genelgede tehcir sırasında dikkat edilmesi gereken bazı maddeler şunlar:
Yedirin, dinlendirin
Göç ettirilenler bütün hayvan ve taşınabilir mallarını birlikte götürebilir.
Göçmenlerin can ve mal güvenliklerinde, yedirilme ve dinlenmelerinin sağlanmasında geçiş yollarındaki memurlar görevlidir. Aksaklıklardan rütbe sırasıyla bütün görevliler sorumlu olacaktır.
Göç sonunda göçmenler, tarıma elverişli köy ve kent evlerine yerleştirilecektir. Her aileye yeterli toprak verilecektir.
Uygun arazi yoksa, devlet malı ve köy çiftliklerinden yararlanılacaktır.
Muhtaç durumda bulunan göçmenlerin masraflarını hükümet karşılayacaktır.
Tarım yapacaklardan veya zanaatkârlardan muhtaç olanlara uygun miktarda araç veya sermaye verilecektir.
Tehcire 1916 sonunda fiilen son verildi. Ermeni kafilelerine saldıranları cezalandırmak için kurulan Dahiliye Nezareti’nden 4 komisyon, aralarında devlet görevlilerinin de bulunduğu 1397 kişiyi idam dahil çeşitli cezalara çarptırdı. 1920’de itilaf devletlerinin İstanbul’u işgalinin ardından 143 kişi, “Ermeni olaylarında savaş suçu işledikleri” gerekçesiyle Malta’ya sürüldü. Ancak aleyhlerine deliller bulunamadı.
Yorumlar kapatıldı.