İngiliz tarihçi Mango, Ermeni lobisinin soykırım iddialarına kanıt olarak gösterdiği ‘Mavi Kitap’ın tek taraflı propaganda kitabı olduğunu ve yazarı Toynbee’nin de bunu daha sonra itiraf ettiğini söyledi
Nevsal Elevli
‘Atatürk’ ve ‘Günümüzde Türkler’ kitaplarının yazarı İngiliz tarihçi Andrew Mango, Ermeni lobisinin soykırım iddialarına kanıt olarak gösterdiği ‘Mavi Kitap’ın tek taraflı olduğunu belirterek, ‘Kitap, Birinci Dünya Savaşı sırasında İngiliz hükümeti tarafından propaganda yapmak amacıyla yayımlandı’ dedi.
İki kitap yayımlandı
O tarihlerde çok güçlü olan Alman propagandasını yıkmak ve ABD kamuoyunu müttefiklerin lehine çevirmek için İngiliz hükümeti tarafından 2 kitap yayımlandığını belirten Mango, birinin Almanların yaptığı, diğerinin ise Ermenilere yapılan mezalimi anlattığını kaydederek, şunları söyledi:
“İkisi de savaş zamanı hazırlanmış ve propaganda maksatlıydı. Zaten, Ermeni sorunuyla ilgili kitabın 2 yazarından biri olan tarihçi Arnold Toynbee, daha sonra itirafta bulunarak kitabın tek taraflı olduğunu söylemişti.” Hiçbir tarihçinin bu kitaba önemli bir belge olarak bakmadığını vurgulayan Mango, “Kitap Ermeniler tarafından o tarihlerde Amerikan Konsolosluğu’na verilen belgeleri içeriyor. Bunların çoğu misyonerlerin görüşlerini içeren belgeler. Türklere ait ya da Türkiyelilerin verdiği bilgiler yok. Tek taraflı. Tek taraflı olan bir şey önemli olamaz” dedi.
Hükümet isterse
Mango, soykırım iddialarıyla ilgili TBMM’den İngiliz Parlamentosu’na gönderilmesi planlanan mektubu da şöyle değerlendirdi:
“Mektubun parlamentoyu harekete geçireceğini düşünmüyorum. İngiliz Parlamentosu, Fransa ve İsveç parlamentolarına benzemez, tarih yazarlığı vazifesini yüklenmez. Olsa olsa hükümet isterse bu kitap hakkında bir beyanatta bulunur ya da bulunmaz.”
İki tarafta da kayıplar oldu
Ermenilerin Azerbaycan’da yaptıklarını unutturmak için dikkati soykırım konusuna çekmek istediklerini söyleyen Mango, şunları kaydetti: “Bu konuyu milli efsane haline getirdiler. Bir çeşit kimlik arayışı. Zaten soykırım da söz konusu olamaz. Sürgün zamanında açlık, savaş, zor şartlar mevcuttu. Her 2 tarafta da birçok kayıplar oldu. Soykırım olmuş olsaydı, Lübnan, Suriye, Fransa ve Ermenistan’da bu kadar Ermeni olur muydu? Ermeniler toprak peşinde oldukları zamanlarda ölenlerin sayısını 600 bin olarak gösteriyorlardı. Şimdi ise 1.5 milyona çıkarttılar. Aslında tarihle ilgili sorunların tarihçiler tarafından incelenmesi gerekir. Şimdiye kadar sağırlar diyaloğu şeklinde devam etti bu iş.”
Yorumlar kapatıldı.