Aras Yayincilik, bugune kadar yayinladigi 69 kitap ile Turkiye’nin en
buyuk Ermeni yayinevi oldu. Yasakli Ermenilerin surgun yazarlarini,
islenmemis tarihini, ozlem kokan edebiyatini tanitti. Aras Yayincilik
Editoru Rober Koptas sorularimizi yanitladi.
– Aras Yayincilik’i kimler, ne zaman kurdu?
Aras Yayincilik, 1993’te Istanbul’da, yazar-egitimci Migirdic Margosyan
ve birkac ogrencisi tarafindan kuruldu. Kisa zamanda “Ermeni
edebiyatina ve kulturune acilan pencere” olarak nitelenmesine yol acan
bir yayin cizgisi izledi. Ermeni yazarlardan ceviri kitaplar veya
cagdas Ermeni yazarlarin kaleminden dogrudan Turkce eserler basan
yayinevi, bu yolla, ayni cografi bolgede dogup buyumus, yanyana yasayan
farkli kulturlerden insanlarin birbirlerini edebiyat ve kultur yoluyla
daha iyi taniyip, anlamalarina yardimci olmayi, insanligin ortak
degerlerine birlikte katkida bulunmayi amacliyor.
-Bugune kadar kac kitap cikardiniz?
Bugune dek 47’si Turkce, 22’si Ermenice toplam 69 kitap yayimladik.
-Kitap
yayinlarini “Turkiye’de sizden once ve sizden sonra” diye iki doneme
ayirirsak… Sizden sonra Turkce okur hangi yazarlarla tanisti?
Ermeni koy edebiyatinin en onemli isimleri olan Migirdic Margosyan
(Diyarbakir), Hagop Mintzuri (Erzincan), Hamasdeg (Hampartzum Gelenyan,
Elazig), Krikor Ceyhan (Sivas) gibi yazarlarla tanisti okurlar. Bu
yazarlar, tasrada dogup buyudukleri yerleri, oralardaki insanlari
anlatmak ortak paydasinda bulusarak tadina doyum olmaz tanikliklar
biraktilar tarihe.
19. ve 20. yuzyil Ermeni edebiyatinin onemli temsilcileri Krikor
Zohrab, Yervant Odyan, Yeruhan (Yervant Sirmakeshanliyan), Vahan
Totovents de yaklasik yuz yil once halk tabakalarinin nasil yasadigini
tanitti bizlere. Modern Ermeni yazarlari Ara Guler, Yervant Gobelyan,
Antan Ozer, Zaven Biberyan, Aram Pehlivanyan, Raffi Kebabciyan, Jaklin
Celik kimi zaman Turkiye’de bir Ermeni olarak yasamaktan, kimi zaman da
farkli insanlik hallerinden soz ettiler.
Ohan ve Aret Gicir karikaturleriyle hayata degisik acilardan baktilar.
Osin Cilingir felsefeyle yogrulmus yazilariyla “insan”i sorgularken,
Huseyin Irmak Istanbul’un cokkulturlu kadim bir semti olan Kurtulus’ta
gecen cocuklugunu anlatti bizlere. Bogos Levon Zekiyan, Kegam
Kerovpyan, Aram Andonyan, Kevork Pamukciyan, Vartan Artinian, Arman
Cuhaciyan, Ren� Grousset gibi arastirmacilar Ermenilerin, kimi zaman da
komsu halklarin tarihiyle ilgili calismalariyla bu alandaki onemli bir
boslugu doldurdular.
-Yayinladiginiz kitaplardan oturu hakkinizda davalar acildi mi?
Toplatma, yasaklama oldu mu?
Bugune kadar herhangi bir davaya muhatap olmadik. Ancak kitap seciminde
dikkatli davranmamizin bunda etkili oldugunu soylemem gerek.
-Turkiye’de sizin disinizda Ermeniler uzerine kitaplar basan
yayinevleri de var…
Ermenilerle ilgili pek cok yayin yapiliyor gunumuz Turkiyesinde.
Yayinevleriyle ilgili bir tasnif yapmam su an pek mumkun degil ama
demokrat, ozgurlukcu egilimi yayinevlerinin yayinlariyla, muhafazakar
egilimli yayinevlerinin yayinlari arasinda cok ciddi bir bakis acisi
farkliligindan soz edilebilir.
-Ermenilere iliskin kitaplara Turkiye ve Kurt sehirlerinde ilgi
nasil? Veya kitaplariniz en cok hangi kentlerde ilgi goruyor?
Kurtlerin cokca yasadigi sehirlerde kitaplarimiza ilginin canli
oldugunu soyleyebilirim. Migirdic Margosyan’in anlattigi kent olmasinin
yani sira, canli bir kultur yasamina sahip Diyarbakir bu alanda onde
gelen sehirdir.
-Ermeniler
uzerine kitaplar basan yayinevleri, Turkiye’de bir zamanlar cok dorukta
seyreden Ermeni karsitligina iliskin onyargilarin kirilmasina katki
sunuyor mu? Bu onyargi halen var mi?
Onyarginin ortadan
kalktigini soylemek safdillik olur maalesef. Ancak sadece Ermenilerle
ilgili degil, Turkiye’de yasayan butun halklarla ilgili yapici,
objektif yayinlarin artmasi sosyal kulturel barisin saglanmasina katki
saglayacaktir.
Yorumlar kapatıldı.