Fransa Ulusal Meclisi Başkanı Jean-Louis Debre,
Türkiye’nin AB üyeliğine yönelik tartışmaların ülkesinde bazen kaba ve kırıcı
bir şekilde yapıldığını ve bundan üzüntü duyduğunu söyledi.
TBMM Başkanı Bülent Arınç’ın davetlisi olarak bugün Ankara’ya gelecek olan
Debre, ziyareti ve Fransa’daki Türkiye tartışmalarını Zaman’a değerlendirdi.
Fransız Meclis Başkanı, önceki gün parlamentoda kabul ettikleri “referandum
tasarısının” Türkiye’yi hedef almadığını da savundu. Debre, Fransızların Türkiye
konusu üzerinden “Avrupa coğrafi olarak nereden başlıyor ve nerede bitiyor; ne
çeşit bir Avrupa inşa etmek istiyoruz?” gibi sorular sorduklarını söyledi. Meşru,
normal ve demokratik tartışmaların bazen kaba ve kırıcı boyutlara ulaştığına
dikkat çeken Debre, bu tür sapmaların sebep olduğu olum-suzlukların Türkiye gibi
büyük bir ülke ile ilişkileri etkileyebileceğini söyledi.
Türkiye’nin AB üyeliği konusunun Fransız kamuoyunda tutku ve heyecana sebep
olduğunu belirten Debre, bunun “Türkiye tartışmalarının Avrupa’nın sınırları ve
AB’nin inşasının doğasına ilişkin soruları gündeme getirmesinden”
kaynaklandığını ifade etti. Fransa Meclisi’ndeki parti grup başkanlarıyla
Türkiye’ye gelecek olan Debre, Cumhurbaşkanı, Başbakan, Meclis ve Genelkurmay
başkanlarıyla da görüşecek. Temasların ana eksenini ‘Türkiye’nin AB üyeliğine
ilişkin yaklaşımlar’ oluşturacak. Fransız Meclis Başkanı, ziyaretin Türkiye’yi,
hakkındaki klişelerin ötesinde anlamaya izin vereceğini belirterek, Türk
toplumunun gerçeklerini önyargılardan uzak bir şekilde göreceklerini söyledi.
“Ziyaret, Türkiye’nin kozlarını, karşılaştığı sorunlarla birlikte daha iyi
tanıtmamıza yardımcı olursa hedefine ulaşmış olacak.” diyen Debre,
tartışmalardan uzak, sağlıklı bir yaklaşım ortaya koymak istediklerini ifade
etti. Temaslarının ana gündeminin Türkiye’nin AB üyeliğine ilişkin sorular
olacağını belirten Debre, Türk yetkililerin Avrupa projesi hakkındaki görüşleri,
Türkiye’nin AB yolunda geldiği nokta ve reformlar konusunda görüş teatisinde
bulunacaklarını söyleyerek, “Öncelikle dinlemek için buradayız.” dedi.
Debre, salı günü mecliste onaylanan ve Fransa’da Türkiye’nin AB üyeliği için
referandum yapılmasını neredeyse kesinleştiren anayasal uyum paketinde
Türkiye’ye karşı özel bir madde olmadığını savundu. Referandumu, Cumhurbaşkanı
Jacques Chirac’ın, AB genişlemelerinde son sözü Fransız halkına vermek için
istediğini belirten Debre, bu zorunluluğun bütün yeni üyeler için geçerli
olduğunu söyledi. Ancak, Fransız Ulusal Meclisi’nin 34’e karşı 450 oyla
onayladığı dört maddeden oluşan uyum paketinin ikinci maddesi bundan sonra AB’ye
tam üyeliklerde son sözü Fransız halkına bırakırken dördüncü madde Romanya,
Bulgaristan ve Hırvatistan’ı referandum kapsamının dışında tutuyor. Söz konusu
maddede “referandum zorunluluğunun, Romanya, Bulgaristan ve Hırvatistan’ın
ilerlemiş olan müzakere sürecini karıştırmamak için” bu ülkelerin tam
üyeliğinden sonra uygulanmaya başlayacağı belirtiliyor. Bu noktada AB’nin
Hırvatistan ile üyelik müzakerelerine henüz başlamamış olması da dikkat çekiyor.
Fransa Meclis Başkanı, referandumun, halkın Avrupa’nın sınırları ve Avrupa
projesinin içeriği konusunda görüşünü bildirebilmesi için bir araç olduğunu
kaydederek “Samimane, Türkiye’nin AB üyeliği hakkında görüşümüz ne olursa olsun
bunu düşünmede ‘tasarruf’ yapamayacağımıza inanıyorum.” şeklinde konuştu. Debre,
öte yandan bu düşünme sürecinin AB’ye daha önce üye olan ülkeler için gündeme
gelmediğine işaret ederek “Daha önceki genişlemelerde de yapılabilirdi.” dedi.
Ermeni sorunu bizim meselemiz değil
Debre, Ermeni meselesinin Türkiye-Fransa ilişkilerinin gelişmesinin önünde
bir sorun olup olmadığı yönündeki soruya ise “Açık olalım, Ermeni sorunu
öncelikle Türkiye Fransa ilişkilerini ilgilendiren bir konu değil; daha çok
Türkiye-Ermenistan ilişkileri ve özellikle de Türkiye’nin kendi tarihiyle
alakalı bir konu.” diyerek cevap verdi. Türk dostlarına, Türkiye’nin üye olmak
istediği AB’nin halklar, devletler ve halkların kendi tarihleriyle yüzleşmesi
sonucu olduğunu söylediklerini belirten Meclis Başkanı, Türkiye’nin bunu
anlayacağına ve bunun Avrupa projesinin bir parçası olduğunu kabul edeceğine
inandıklarını söyledi. Debre bunu “barışçı bir birliğin inşa edilmesi yararına
çatışmaların aşılması, insan haklarına saygı gösterilmesi, bellek görevine
dikkat etme ve kendi tarihiyle barışabilme” olarak niteledi. Fransız Meclisi,
2001’de sözde soykırım yasasını onaylayarak Türkiye-Fransa ilişkilerinin uzun
süre bozulmasına neden olmuştu.
Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın teşvikiyle gerçekleşen ziyarette
Fransız heyeti Ankara ve İstanbul’da temaslarda bulunacak. Heyet, Cumhurbaşkanı
Ahmet Necdet Sezer, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, TBMM Başkanı Bülent Arınç,
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Hilmi Özkök ile görüşecek. TÜSİAD temsilcileriyle
de bir araya gelecek olan parlamenterler heyeti, cumartesi günü İstanbul’da
Galatasaray Üniversitesi’ni ziyaret edecek.
Yorumlar kapatıldı.