ä³åÁ γÛáõն ʳճÕáõû³նհ³ëï³ïáõ٠سÕûó²ñó³ËÇ Ø¿ç

§Ò»ñ ն»ñϳÛáõÃÇõնն ³Ûëï»Õ ÇնÓ ÛÇß»óնáõÙ ¿ Ù»ñ ³é³çÇն ѳն¹ÇåÙ³ն Ù³ëÇն, áñÁ »Õ³õ
³Ûëï»Õª ì³ïÇϳնáõÙ, 1999Ã. سñïÇն, հéáÙ-հ³Û³ëï³ն óáõó³Ñ³ն¹¿ëÇ µ³óÙ³ն
ϳå³Ïóáõû³Ùµ, Çնãå¿ë ն³»õ Ù»ñ ѳն¹ÇåáõÙÁ ºñ»õ³նáõÙ, Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç ùñÇëïáն¿áõÃÇõն
Áն¹áõն»Éáõ 1700³Ù»³ÏÇ Ûáµ»ÉÇն³Ï³ն ѳն¹ÇëáõÃÇõնն»ñÇ Ï³å³Ïóáõû³Ùµ: հ³×áÛùáí
û·ïõáõÙ »Ù հ³Û³ëï³նÇ ³ÙµáÕç ÅáÕáíñ¹Çն »õ ³ÙµáÕç ³ß˳ñÑáí óñáõ³Í, µ³Ûó »õ ³Ûնå¿ë
Çñ»նó Ùß³ÏáÛÃÇ »õ ùñÇëïáն¿³Ï³ն ³õ³ն¹áÛÃն»ñÇ Ñ»ï ϳå»ñÁ ãÏáñóÁնáÕ ÙÇÉÇáն³õáñ
ѳۻñÇն ëñï³·Çն áÕçáÛնն»ñë ÛÕ»Éáõ ³éÇÃÇó¦, å³åÁ Áë³õ ն³Ë³·³Ñ øáã³ñ»³նÇն:

ä³åÁ Ëûë»ó³õ ê. ¾çÙdzÍÇնÇ Ñ»ï ɳõ Û³ñ³µ»ñáõÃÇõնն»ñáõ Ù³ëÇն. §ÆնÓ Û³ÛïնÇ ¿, áñ
ϳÃáÉÇÏ Ñ³Ù³ÛնùÁ հ³Û³ëï³նáõÙ Û³ñ·³նù ¿ í³Û»ÉáõÙ, ÇëÏ նñ³ ï³ñµ»ñ
ն³Ë³Ó»éնáõÃÇõնն»ñÁ նå³ëïáõÙ »ն ³ÙµáÕç ÅáÕáíñ¹Ç µ³ñ»Ï»óáõû³ն ³×Çն: γÃáÉÇÏ »õ
Ñ³Û ³é³ù»É³Ï³ն »Ï»Õ»óÇն»ñÇ ÙÇç»õ Ó»õ³õáñáõ»É »ն ÷á˳¹³ñÓ Û³ñ·³նùÇ »õ
µ³ñ»Ï³Ùáõû³ն íñ³Û ÑÇÙնáõ³Í Û³ñ³µ»ñáõÃÇõնն»ñ: շ³ï µ³նáí ϳÃáÕÇÏáë ¶³ñ»·Çն ´.Ç
³ßËáÛÅ ¹ÇñùáñáßÙ³ն ßնáñÑÇõ ·áÛáõÃÇõն áõն»óáÕ նÙ³ն ѳٳӳÛնáõÃÇõնն, Çñ, ³նϳëϳÍ,
¹ñ³Ï³ն ³ñï³Û³ÛïáõÃÇõնÁ ÏÁ ·ïնÇ ÁնÏ»ñ³ÛÇն »õ ïնï»ë³Ï³ն µնáÛÃÇ áã ÷áùñ³ù³ն³Ï
ÑÇÙն³Ëն¹Çñն»ñÇ ³éç»õ ϳն·ն³Í ³ÙµáÕç Ñ³Û ÅáÕáíñ¹Ç Ë³Õ³Õ ·áÛ³ÏóáõÃÇõնáõÙ¦, Áë³õ
³ն:

§´³óÇ ³Û¹, ëñï³նó ó³նϳնáõÙ »Ù Ç٠ɳõ³·áÛն Ù³Õóնùն»ñÁ ÛÕ»É ³é ³Ûն, ÇնãÁ
í»ñ³µ»ñáõÙ ¿ Ó»ñ ÷áùñ ѳÛñ»նÇùáõÙ‘ È»éն³ÛÇն Ô³ñ³µ³ÕáõÙ, Çëϳϳն ϳÛáõն
˳ճÕáõû³ն ѳëï³ïÙ³նÁ: ¸³ ϳñáÕ ¿ Û³ն·»óն»É µéնáõÃÇõնÇó í»ñçն³Ï³ն Ññ³Å³ñÙ³նÁ »õ
߳ѳ·ñ·Çé ÏáÕÙ»ñÇ ÙÇç»õ ³ßËáÛÅ ÙÇç³½·³ÛÇն ÙÇçնáñ¹áõû³Ùµ ë³ï³ñ-õáÕ
ѳն¹áõñÅáճϳնáõû³ն íñ³Û ÑÇÙնáõ³Í »ñÏËûëáõû³ն ѳëï³ïÙ³նÁ§: γñïÇն³É ²ն׿Éû
êáï³նáÛÇ Ñ»ï ѳն¹ÇåáõÙ¿ն Û»ïáÛ, ն³Ë³·³ÑÁ ³Ûó»É»ó ê. ¶ñÇ·áñ Èáõë³õáñãÇ ³ñÓ³նÁ, áñ
ì³ïÇϳնÇ Ù¿ç ï»Õ³¹ñáõ³Í »õ å³åÇն ÏáÕÙ¿ ûñÑնáõ³Í ¿ Úáõնáõ³ñ 19Çն: ÜáÛն ûñÁ
³é³õûﻳն, ն³Ë³·³Ñ øáã³ñ»³ն ѳն¹ÇåáõÙ áõն»ó³õ زÎÇ å³ñ¿նÇ »õ ·ÇõÕ³ïնï»ëáõû³ն
ϳ½Ù³Ï»ñåáõû³ն (ü²ú) ·É˳õáñ ïնûñ¿ն ijù îÇõֆÇ Ñ»ï: ì»ñçÇնë µ³ñÓñ ·ն³Ñ³ï»ó
հ³Û³ëï³նÇ Ñ»ï ·áñͳÏóáõû³ն ÁնóóùÁ: Æñ Ñ»ñÃÇն, ն³Ë³·³ÑÁ ÛáÛë Û³Ûïն»ó, áñ
·áñͳÏóáõÃÇõնÁ նáÛն áñ³Ïáí »õ ³õ»ÉÇ Ù»Í Í³õ³Éáí ÏÁ ß³ñáõն³ÏáõÇ: ²Ûë
ϳ½Ù³Ï»åáõû³ն Ñ»ï հ³Û³ëï³ն ³Ûëûñ áõնÇ 5 Íñ³·Çñն»ñª ßáõñç 1.7 ÙÇÉÇáն ïáɳñ
³ñÅ¿ùáí: ²նáնù ÏÁ í»ñ³µ»ñÇն »ñÏñ³·áñÍáõû³ն, É»éն³ÛÇն µն³Ï³í³Ûñ»ñáõ ½³ñ·³óÙ³ն,
ë³ÑÙ³ն³ÛÇն ͳé³ÛáõÃÇõնն»ñáõ áõŻճóÙ³ն, Çնãå¿ë ն³»õ ëնáõն¹Ç ³å³Ñáíáõû³ն:

ü²úÇ ·É˳õáñ ïնûñ¿նÇ Ñ»ï ùննáõ»ó³ն ·Çõճϳն í³Ûñ»ñáõ Ñ»ï ³ñ¹Ç³Ï³ն ϳåÇ
³éÁնãáõáÕ, ë»ñÙն³µáõÍáõû³ն »õ ³նï³éն»ñáõ í»ñ³Ï³ն·նÙ³ն Ëն¹Çñն»ñÁ: Æնãå¿ë նß»ó
·ÇõÕ³ïնï»ëáõû³ն ն³Ë³ñ³ñ ¸³õÇà Èáù»³ն, Û³é³çÇϳÛÇն åÇïÇ Ï³ï³ñáõÇ նáñ Íñ³·ñ³ÛÇն
ֆÇն³նë³õáñáõÙ: Èáù»³ն Û³Ûïն»ó ն³»õ, áñ ü²úÇն ѳÛϳϳն ÏáÕÙÁ ն»ñϳ۳óáõó³Í ¿ ·ÇնÇն»ñáõ
áñ³ÏÇ Ï³ï³ñ»É³·áñÍÙ³ն Íñ³·ÇñÁ:

ܳ˳·³Ñ øáã³ñ»³նÇ »õ ¶ÇõÕ³ïնï»ëáõû³ն ½³ñ·³óÙ³ն ÙÇç³½·³ÛÇն ÑÇÙն³¹ñ³ÙÇ ն³Ë³·³Ñ È.
äáÏ¿Ç Ñ³ն¹ÇåÙ³ն ųٳն³Ï, í»ñçÇնë µ³ñÓñ ·ն³Ñ³ï»ó հ³Û³ëï³նÇ Ù¿ç ·ÇõÕ³ïնï»ëáõû³ն
ϳÉáõ³ÍÇն Ù¿ç ·áñͳ¹-ñÁõáÕ µ³ñ»÷áËáõÙն»ñÁ: ²ն նß»ó, áñ ïñ³Ù³¹ñáõ³Í í³ñÏ»ñÁ
³ñ¹Çõն³õ¿ïáõû³Ùµ û·ï³·áñÍáõ³Í »ն, Ù³ëն³õáñ³å¿ë ɳõ ³ñ¹Çõնùն»ñ ϳն
·ÇõÕ³ïնï»ë³Ï³ն »նóϳéáÛóն»ñáõ µ³ñ»É³õÙ³ն ÉáõÍÙ³ն ·áñÍÇ Ù¿ç: äáÏ¿ն íëï³Ñ»óáõó,
áñ ·áñͳÏóáõû³ն ն»ñÏ³Û ÁնóóùÁ ³նå³ÛÙ³ն åÇïÇ ß³ñáõն³ÏáõÇ:

հ³ն¹ÇåáõÙ¿ն Û»ïáÛ ëïáñ³·ñáõ»ó³õ 20 ÙÇÉÇáն ïáɳñ ³ñÅáÕáõû³Ùµ í³ñϳÛÇն Íñ³·Çñ,
áñÙ¿ 10 ÙÇÉÇáնÁ ¹ñ³Ù³ïáõն»ñáõ ÙÇçáóáí åÇïÇ ïñ³Ù³¹ñáõÇ ·ÇõÕ³ódzϳն
ïնï»ëáõÃÇõնն»ñáõ ½³ñ·³óáõÙÇն, ÇëÏ Ùն³ó»³É 10 ÙÇÉÇáնÁª ·Çõճϳն ѳٳÛնùն»ñáõ
»նóϳéáÛóն»ñáõ ½³ñ·³óáõÙÇն:

ºñ»ÏáÛ»³ն, ն³Ë³·³Ñ øáã³ñ»³ն »õ Æï³ÉÇáÛ í³ñã³å»ï êÇÉíÇû ä»ñÉáõëùáնÇ ùնն»óÇն
»ñÏÏáÕÙ³նÇ ïնï»ë³Ï³ն ·áñͳÏóáõû³ն í»ñ³µ»ñáÕ Ñ³ñó»ñ: ²Ûë ³éáõÙáí, ϳñ»õáñ
նϳïáõ»ó³õ ÷áùñ »õ ÙÇçÇն Ó»éն»ñ¿óն»ñáõ ·áñͳÏóáõû³ն Áն¹É³ÛնáõÙÁ, Çնã áñ
ѳÛϳϳն ÏáÕÙÇն ÃáÛÉ åÇïÇ ï³Û ¹áõñë ·³Éáõ նáñ ßáõϳն»ñ, ÇëÏ Çï³É³óÇ
Ó»éն»ñ¿óն»ñáõնª ն»ñ¹ñáõÙն»ñ ϳï³ñ»É հ³Û³ëï³նÇ ïնï»ëáõû³ն Ù¿ç: ܳ˳·³Ñ øáã³ñ»³ն
Æï³ÉÇáÛ í³ñã³å»ïÇն ն»ñϳ۳óáõó È»éն³ÛÇն Ô³ñ³µ³ÕÇ, ï³ñ³Í³ßñç³ն³ÛÇն
ѳٳ·áñͳÏóáõû³ն, ÂáõñùÇáÛ Ñ»ï Û³ñ³µ»ñáõÃÇõնն»ñáõ í»ñ³µ»ñ»³É հ³Û³ëï³նÇ áõն»ó³Í
Ùûï»óáõÙն»ñÁ: ÎáÕÙ»ñÁ ùնն»óÇն ն³»õ ºõñáÙÇáõû³ն ÍÇñ¿ն ն»ñë ·áñͳÏóáõû³ն
Ëáñ³óÙ³ն »õ ³Û¹ ·áñÍÁնóóÇ Ù¿ç Æï³ÉÇáÛ ¹»ñ³Ï³ï³ñáõû³ն ѳñóÁ: