Yalım Eralp
ERMENİSTAN’A DÜŞENLER / 11.12.2004
Ermenistan Türkiye’den şikâyetçi. Hatta Avrupa Birliği ülkeleri bakanlarına Türkiye hakkında bazı ülkelerin değerlendirmesine göre “küstahça” bir mektup da yollamışlar. Ermenistan sınırın kapalı olmasından ve Türkiye ile diplomatik ilişkiler kurulamamasından şikâyetçi.
Ermenistan’ın soykırım iddialarından vazgeçmesini bekleyemeyiz. Bu konu onlar için kimlik sorunu olmuştur.Ama bekleyebileceklerimiz var.Azerbaycan ile ilgili sorunları kapsam dışı bırakıyorum.
Ermenistan soykırım iddiaları konusunda bir Komisyon kurulması önerisini kabul etmelidir. Bundan kaçıyor. İddiaların tartışılması gerekir; yoksa iddia olarak kalır. Soykırım konusu ilişkilerin kurulması için elzem değildir.
Bağımsızlık Bildirgesi ve Anayasa
Gelelim işin teknik ve siyasal yönüne… Ermenistan Yüksek Şûrası 23 Ağustos 1990 yılında kabul ettiği Bağımsızlık Deklarasyonu’nun 11’inci maddesinde aynen şöyle diyor: ” Ermenistan Cumhuriyeti Osmanlı Türkiye’si ve Batı Ermenistan’da 1915 yılında işlenen soykırımın uluslararası tanınması konusuna destek verecektir.” Bildirinin 12’nci maddesinde ise “bu bildirinin Ermenistan Cumhuriyetinin Anayasasının geliştirilmesi için temel teşkil edeceği…” belirtilmektedir. Söz konusu Bağımsızlık Bildirisi, 23 Eylül 1991 yılında referandum sonucu, Ermenistan Parlamentosu tarafından onaylanmıştır.
1995 Ermenistan Anayasasının dibacesi “Ermenistan Bağımsızlık Bildirisindeki ulusal hedefleri temel alarak…” demektedir. Anayasanın 13’ncü maddesi ise ulusal bayrakta “Ağrı Dağı”ndan bahsetmektedir.
Bildirideki “Osmanlı Türkiye’si ve Batı Ermenistan” gibi ifadeler ve bunlara atıf yapan Ermenistan Anayasası ileride Türkiye’den toprak talebinde bulunulabileceği izlenimi veriyor. Bu tür ifadeler Ermenistan’ın kurmayı hedeflediğini söylediği “iyi komşuluk” ilişkileri ile bağdaşmaz. Her ne kadar Ermeni yetkililer toprak talebi söz konusu değil deseler de… Bu engel aşılamaz mı? Aşılır… Yeter ki iyi niyet olsun. Diplomatik tanıma sırasında karşılıklı olarak mevcut uluslararası tanınmış sınırların tanındığına dair bir nota teatisi yapılır ve bu her iki ülke parlamentosunca onaylanır.
Ermenistan hep şikâyet ediyor. Ama üzerinde düşenleri de görmezden geliyor. Ermenistan genç bir devlet. Dört komşusu var: Rusya, Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye… Rusya hariç, diğer üç komşusundan dolaylı veya dolaysız toprak talepleri var. Genç bir devlet için fazla değil mi! Komşularla iyi ilişkiler ilk hedef olmalı…
Ama ilk adım bence soykırım iddialarının uluslararası bir komisyonca incelenmesi. Ermeniler bu öneriye şimdilik soğuk bakıyor.Viyana’daki “tarihçiler” görüşmesi bunun yolunu açmalı. Anlaşılan Ermeniler bu görüşmelerin de önünü kapamak istiyor.
Yorumlar kapatıldı.