AA – İZMİR – ABD’ye giden ilk Türk göçmenlerle ilgili çok sayıda bilgi, belge, fotoğraf, arşiv ve doküman günışığına çıkarıldı. Özellikle 1870-1914 yıllarında Osmanlı topraklarından yaklaşık 1.2 milyon kişi yeni kıtaya göç etti, bunların yüzde 15-20’si Türk’tü.
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Sedat İşçi, 2002’de başlatılan, genel direktörlüğünü yaptığı ‘ABD’ye giden ilk Türkler Projesi’nin ilk adımlarının umut verici olduğunu belirterek şu bilgileri verdi:
Malatyalı da var, İzmirli de “19. yüzyılın ikinci yarısında tüm dünyadan
Amerika’ya yaşanan göç kervanına Türkler de katıldı. 1870-1914 yıllarında ekonomik ve sosyal yapıdaki problemler nedeniyle Osmanlı’dan 1 milyon 200 bin kişi göç etti, bunların yüzde 15-20’si Türk’tü.
Amerika’ya önce Ermeniler geliyor, Türkler Ermenilerden duyarak geliyor. Balkanlar, Kafkaslar, Akdeniz ve adalardan, Suriye, Mısır gibi Osmanlı topraklarından gelenler var. Türklerin en yoğun göçü Harput vilayetinden. Ancak her bölgeden insan gelmiş. Malatyalı da var, İzmirli de.”
Niagara yolları
Gemilerin kayıtlarına ve fotoğraflarına ulaştıklarını söyleyen İşçi, şöyle devam etti:
“İlk gidenlerin hemen hemen tümü yoksul, tarım ve hayvancılıkla uğraşan insanlardı, hiç okula gitmemişlerdi ve en kötü gemilerle Amerika’ya ulaştılar. Giriş merkezleri New York, Boston ve gemilerin rotasına göre bunların dışındaki bir-iki liman oldu. Ayrıca Amerika’ya yasal yollardan giremeyen pek çok göçmenin önce Kanada’ya, oradan Niagara üzerinden ABD’ye geçtiği ortaya çıktı.”
Yabancılarla evlendiler
Prof. Dr. İşçi, ABD’ye göç eden ilk Türklerin, yoğun olarak otomotiv fabrikaları, demir çelik işletmeleri, deri, ayakkabı, boya, tekstil sektörü, tel çekme fabrikaları ve demiryollarında çalıştığını anlattı. İşçi, neredeyse tamamı bekâr ya da yalnız gelen Türklerin burada farklı ülkelerden kadınlarla evlendiğini, bazılarının çocuklarına Türk kültürü aşılarken, birçoğunun bunu başaramadığını, ancak kendilerine ait mezar yerleri oluşturduklarını söyledi.
Yatırımcı oldular
ABD’de yaşamaya alışan Türklerin dernekler kurup İstiklal Savaşı yetimlerine 420 bin dolar gönderdiklerini belirten Prof. Dr. İşçi, Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasından sonra yurda dönenlerin de önemli sanayi yatırımları yaptıklarını, ABD’de edindikleri deneyimi değerlendirdiklerini söyledi.
Yorumlar kapatıldı.