İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Kafkasya Kars´ta buluştu

Serpil Yılmaz

Türkiye’nin en Doğu’sunda; Azerbaycan, Gürcistan, Rusya Federasyonu ve Ermenistan’dan gelen temsilciler, birincisi bundan 5 yıl önce düzenlenen “Kars Kent Kurultayı” ve “Kafkas Kültür Festivali” etkinliklerine katılarak, yeni bir sayfa açtılar.

Azerbaycan ve Ermenistan arasında Karabağ bölgesi nedeniyle süren savaş, Türkiye’nin aynı nedenle Ermenistan sınırındaki Doğu Kapısı’nı kapaması, Gürcistan’da Rusya politikalarının yarattığı gerginlikler; Kars’ta siyasetçilere terk edildi, halklar buluştu.

24 – 26 Eylül tarihleri arasında düzenlenen Kurultay’ın en önemli yanı sivil ve yerel inisiyatifin bölgesel politikalar üzerindeki gücünü göstermesi. Bu olayın mimarı Kars Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu. Alibeyoğlu, geçen dönem (ANAP) aldığı oy oranını bu yıl yüzde 100’lerin üzerinde arttırarak, AKP’den seçildi ve ikinci kez belediye başkanlığı koltuğuna oturdu.

Alibeyoğlu halka neler anlattı? Kars şehir kültürüne sahip çıktı. ÇEKÜL Vakfı Başkanı Prof. Metin Sözen ve Türkiye Mimarlar Odası Başkanı Oktay Ekinci’nin çalışmalarıyla oluşan kent envanteri ve restorasyon projelerine onay verdi. Belediyelerin kolay kolay göze almadıkları bir cesaretle Kars Kalesi içindeki 300 civarındaki konutu koruma altına aldı. Bunlardan 20 tanesinin restorasyonu tamamlanmasına öncülük etti.

Alibeyoğlu bu restorasyonlar için Kurultay’a da katılan Norveç Büyükelçiliği ile ortak projeler yürütüyor. Ayrıca ABD’de Küresel Miras Fonu’nundan (Global Heritage Fund) Kaleiçi Projesi’ne 10 milyon dolarlık bir kaynak buluyor.

Bunlar yetiyor mu? SİT alanı belirlemek kent kültürünü yaşatmak için yeterli mi? Bu sorulara yanıt Prof. Sözen’den geliyor: “Yeni yasal düzenlemelere göre kent kültürlerine vergiden kaynak aktarılma olanağı var. Biz de “kent atölyeleri” kuruyoruz. Restorasyonlarda çalışacak elemanları buralarda yetiştireceğiz” diyor.

Kardeş Türküleri

Gürer Aykal yönetimindeki Borusan Flarmoni Orkestrası’nın Ani Harabelerinde verdiği konser bir ilkti. Kardeş Türküleri’nin verdiği böylesine geniş bir mozaiğe (hem de problemli bir coğrafyada) seslenen bu kadar coşkulu bir konser görmedim. Kafkasya coğrafyasında ilk kez Azeri, Ermeni, Gürcü, Türk, Rus halk oyunları ekipleri elele halay çektiler; birbirlerinin hiç de yabancısı olmadıkları ezgileri haykırdılar.

Halk oyunları gösterilerinden sonra sahne alan Kardeş Türküleri Kars’ı ayağa kaldırdı desem abartı olmaz. Kale içinde en az 7 bin izleyici; kadın, erkek; başı açık, kapalı; genç, yaşlı oynadı, söyledi, güldü; ama en çok da umutlandı. Mustafa Erdoğan’ın yönetiminde olduğu BKM’den gelen Kardeş Türküleri’nin ezgileriyle şenlenen Kars’ı dün de Kıraç şenlendirdi.

Avrasya’ya açılan kapı

Avrasya’da 320 milyon insan yaşıyor. Türkiye bu bölgenin müteahhit hizmetlerinden son 10 yılda 25 milyar dolar pay aldı, dış ticaret hacmi 450 milyar dolara ulaşan bölgede aldığımız pay ise 10 milyar dolar. Türkiye’nin içine girmeye çalıştığı AB kara parçasının son çıkış noktası Kars, Kafkasya ile nasıl buluşacak? Kars – Tiflis demiryolunun yapılması ve Bakü’ye kadar uzatılmasıyla; Ermenistan sınırındaki Doğu Kapısı’nın açılması bölgesel projelerin başında geliyor.

“Siyasi ilişkiler gelişmeden ekonomik ilişkiler gelişemiyor” diyor Avrasya İş Konseyleri Başkanı Tuğrul Erkin ve örnek veriyor: “Yunanistan ile siyasi ilişkilerin gelişmesiyle son iki yılda dış ticaret hacmi 200 milyon dolardan 2 milyar dolara çıktı. Kars – Tiflis demiryolu ve Ermenistan sorunu aşılırsa, üreticimiz çok geniş pazarlara uzanır.” Erkin, “450 milyon dolar Şişe Cam Rusya’da yatırım yapıyor. 7 milyar dolar Türk sermayesi Avrasya’ya gitti. Türkiye doğrudan yatırım çekmede 57. sırada” vurgularını yapıyor.

Kalkınma, refah, özgürlük, huzur. 70 milyon dolar AB’den, 20 milyon dolar da hükümet kaynaklarından sağlanacak 90 milyon doların Bölgesel Gelişme Fonu’na aktarıldığını söyleyen Erkin, bundan Kars, Ardahan, Iğdır turizmine de kaynak aktarabileceğini belirtiyor. Erkin’den bir başka öneri ise Olimpiyat 2020’den sonrasına hazırlanan Türkiye’de belediye bütçesinden ayrılan yüzde 1’lik kesintinin kış olimpiyatları için bu bölgeye verilmesi. Erkin’in toplantıda anlattığı efsane Kafkasların nüfus yapısını çok iyi anlatıyor: Tanrı her ulusu bir sepete koymuş, üzerinden geçtiği toprak parçasına boşaltmış; İtalyanları İtalya’ya, İngilizleri İngiltere’ye; Kafkasya’dan geçerken de sepet devrilmiş kalanlar bu topraklara kalmış.

Kurultay katılımcılarından Ermenistan heyetinin gözlemleri ve bilgileri; “Kars’ta öğrenci olduğumuz zaman Ani Harabeleri’nden haberimiz yoktu” diyen Kurultay konuşmacılarından Av. Fevzi Çamlı’yı destekliyor. Yakın zamana kadar Kars resmi kaynaklarında; tarihte bu kentte Urartular, Karakoyunlular, Akkoyunlular, Selçuklular, Osmanlılar, Ruslar yaşamış da, Ermeniler hiç uğramamış gibi davranıldı. İlk kez Ermeni heyeti askeri bir engellemeyle karşılaşmadan, Ani Harabeleri’ndeki “Büyük Katedral’de” dualarını yapabildiler.

Azeri, Ermeni, Gürcü ve Türk topraklarına barış dileyen kültür elçileri; siyaseti etkileyebilecek mi?

Hoş gelişler ola Kafkas halkları.

Yorumlar kapatıldı.