İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

Kafkasya için `Derin´ analiz-I

Yavuz Gökalp Yıldız

Kafkasya’daki her gelişme Türkiye’yi doğrudan ilgilendirecek nitelikte. Bu hassasiyetle, Kafkasya konusunda üç analiz yazısı yazacağım. Birincisi, Ermenistan-Azerbaycan, ikincisi Rusya ve üçüncüsü de Türkiye merkezli olacak. Böylece gerek elektronik posta, gerekse telefonla bana ulaşan okuyucularımın da isteğini yerine getirmiş olacağım.

Beslan katliamı, Kafkasya’daki güç dengelerinin kırılma noktası. Bölgede birbirinden kopuk gibi görünen gelişmeler uygulamaya konmuş stratejinin sonuçları. Oyun, Rusya’nın bölgedeki konumu üzerine kurulmuş gibi. Kafkasya ülkeleri de bunun farkında ve buna göre şimdiden adımlarını atıyorlar.

Ermenistan’a çizilen rota

Putin, Beslan katliamını Karabağ katliamı ile bir tutan bir açıklama yaptı. Bu açıklama, Rusya-Ermenistan ilişkilerinde kırılma olabileceği işareti taşıyor.

Hazar Denizi’nde bu ay içinde yapılacak NATO’nun Barış İçin Ortaklık kapsamında ‘Cooparative Best Effort 2004’ tatbikatına ABD Azerbaycan’ın muhalefetine rağmen Ermenistan’ı katıyor. Bu tatbikatın merkezi Bakü ve tatbikat, Azerbaycan sularında yapılacak. Yani, Karabağ’ın işgali sırasında birçok katliama adı karışan Ermeni ordusu mensupları Bakü’ye gidecekler. ABD yönlendirmeli NATO’nun bu kararına Bakü tepki gösterdi ve Ermenistan’dan gidecek olanların sayısı üçe düşürüldü! Bir kişinin dahi Bakü’ye adım atması, Ermenistan için başarı. Ve bu adım, ABD’nin Ermenistan politikasının ipuçlarını veriyor.

Rusya’nın Kafkasya’da etkisini yitirmesi, mevcut dengeleri değiştirecek. Rusya’nın desteğini kaybedeceğini düşünen Ermenistan, rotasını Doğu’dan Batı’ya çevirdi. ABD ve NATO ile ilişkilerini güçlendirmeye çalışıyor. İlk adım, şubat ayında Yunanistan kuvvetleri komutasında bir Ermeni bölüğünün Kosova’da göreve başlamasıyla atılmıştı. Şimdi ikinci adım atılıyor. Ermenistan, Polonya komutası altında Irak’a 50 asker gönderme kararı aldı. Sembolik olan bu adım rotanın yönünü gösteriyor.

ABD’nin Ermenistan’ı

Azerbaycan, Karabağ sorununda ne ABD’nin, ne de Rusya’nın desteğini alamadı. Rusya, Karabağ’da yaşayan milyonu aşan Türk’ün ‘kaçkın-mülteci’ olduğunu göz ardı ederek sorunun ancak Karabağlılar tarafından çözüleceğini ileri sürüyor. ABD de Karabağ sorununu diğer etnik sorunlardan farklı ele alıyor ve Azerbaycan’ın menfaatine uygun olmayan çözümler öneriyor.

ABD’de Ermeniler başkanlık seçiminde Kerry’i destekliyor. Kerry de onları. Başkan olunca ‘Ermeni soykırımını’ tanıyacağını ifade eden de Kerry. Rusya’nın Kafkaslar’da etkisini yitirmesine paralel olarak Kerry’nin başkan seçilmesi durumunda ABD, Kafkaslar’da Ermeni yanlısı siyaset izleyecektir. Ermenistan’ın Batı yanlısı bir tutum içine girmesi bu nedenledir.

Rusya, Kuzey Kafkasya ile uğraşırken Ermenistan’da üslerini tutamayabilir. Ermenistan’ın Rusya’ya olan borcu da bölgesel dengeler değişince, Rus-Ermeni ilişkilerini sürdürmeye yetmeyebilir.

Rusya’nın Kafkasya’da etkisinin azalması, eğer ABD’de Kerry başkan seçilirse, Azerbaycan’ın çıkarlarına uygun sonuçlar doğurmayacaktır.

Yorumlar kapatıldı.