Azerbaycan’ın Ermenilerin işgali altında bulunan topraklarında ateşkes sağlanmasını öngören 12 Mayıs 1994 tarihli ”Bişkek Protokolü”nün imzalanmasının üzerinden geçen 10 yılda taraflar arasında yapılan görüşmelerde belirgin bir ilerleme kaydedilemedi.
”Tarafların cephe bölgesinde istikrarı sağlaması ve sorunun barışçı yollarla çözümüne öncelik vermesi” ifadelerinin de yer aldığı protokol, zaman zaman yapılan ateşkes ihlalleri dışında genel olarak başarıyla uygulandı.
Azerbaycan, ”sorunun toprak bütünlüğü çerçevesinde ve öncelikle toprakların bir bölümünün işgalden arındırılması” temelinde ”aşamalıçözüm” tezini savunurken, Ermenistan Yukarı Karabağ’ı kontrol altındatutan işgal yönetiminin statüsünün belirlenmesi de dahil olmak üzere tüm anlaşmazlıkların sona erdirilmesini kapsayan ”paket çözüm” talepediyor.
MEMMEDYAROV-OSKANYAN GÖRÜŞMESİ
Görüşme sürecinde son olarak Azerbaycan ve Ermenistan Dışişleri Bakanları Elmar Memmedyarov ve Vartan Oskanyan dün Strasbourg’da biraraya geldiler. Avrupa Konseyi’ne üye ülkeler dışişleri bakanları komite toplantısı sırasında yapılan görüşmeye iki ülke cumhurbaşkanlarının özel temsilcileri Araz Azimov ve Tatul Margaryan ile sorunun çözümünde arabuluculuk üstlenen AGİT Minsk Grubu eşbaşkanları katılırken, 3 saatten fazla süren toplantının son bölümünde Memmedyarov ve Oskanyan ikili görüşme yaptı.
Ermenistan Dışişleri Bakanlığı tarafından dün akşam saatlerinde yayınlanan ”Bakanların ortak bildirisi”ne göre, Memmedyarov ve Oskanyan, ”sorunun çözümünde iki tarafın da istekli olduğunu ve bu süreçte yararlı görüşmelerin sürdürülmesinden yana olduklarını” belirttiler.
”İŞGALİN SONA ERDİRİLMESİ ANCAK SAVAŞLA MÜMKÜNDÜR”
Öte yandan, Azerbaycan topraklarında Ermeni işgalinin sona erdirilmesi yönünde faaliyetlerde bulunmak amacıyla kurulan sivil toplum kuruluşu ”Karabağ Azatlık Teşkilatı” (KAT), işgalin sona erdirilmesi ve toprakların kurtarılmasının ancak savaşla mümkün olduğunu bildirdi.
KAT, ateşkes yapılmasını öngören protokolun imzalanmasının 10. yıldönümü dolayısıyla yayımladığı bildiride, söz konusu ateşkesin sadece Azeri topraklarındaki işgalin sürmesine, bu topraklardaki zenginliğin yağmalanmasına ve saldırgan Ermenilerin iddialarına temel oluşturmaya fırsat verdiği belirtilerek, ”BM, AGİT gibi uluslararası kuruluşların Ermenistan’ı saldırgan devlet olarak görmediği, sorunun çözümünde arabuluculuk üstlenen AGİT Minsk Grubu’nun faaliyetlerinin ise Ermenistan’ın işgal bölgesindeki konumunun güçlendirmekten başka bir faaliyeti bulunmadığı” ifade edildi.
Ateşkes uygulamasına bir an önce son verilmesi çağrısı yapılan bildiride, ”Düşmana karşı kutsal savaş bir an önce başlatılmalıdır. İşgal altındaki topraklar sadece bu yolla kurtarılabilir” denildi.
KUÇMA’DAN ”ARABULUCULUK” ÖNERİSİ
Bu arada, Ukrayna Cumhurbaşkanı Leonid Kuçma, Ermeni işgali altındaki Yukarı Karabağ ile ilgili sorunun barışçı çözümünde yardımcı olmak istediklerini ve arabulucu olabileceklerini söyledi.
Kuçma, Kiev’de temaslarda bulunan Ermenistan Başbakanı Andranik Margaryan’ı kabulünde yaptığı açıklamada, ”çözüm için taraflara bir arabulucunun daha gerektiğini, bu arabulucunun iki ülkeye de yakın olması ve onlar tarafından kabul edilmesi, ayrıca BDT içinde bulunmasıgibi özelliklere sahip olması gerektiğini” belirtti.
Turan ajansının haberine göre Kuçma, ”Ukrayna bu konuda taraflaraistenilen yardımı sağlamaya ve arabuluculuk yapmaya hazırdır” dedi.
”ERİVAN, ÇÖZÜM SÜRECİNDE POLİTİK AÇIDAN YETERSİZ KALDI”
Ermenistan Parlamentosu’nun eski başkanı Babken Ararktsyan ise Erivan yönetiminin Yukarı Karabağ ile ilgili sorunun çözüm sürecinde politik açıdan yetersiz kaldığını savundu.
Ararktsyan, Erivan Basın Kulubü’nde yaptığı açıklamada, ateşkesin üzerinden 10 yıl geçtiğini anımsatarak, bugün içinde bulunulan süreçteAzerbaycan’ın gelişmeleri kontrol altında tuttuğunu, Erivan yönetiminin ise görüşme sürecindeki konumunun zayıf olduğunu söyledi.
Mediamax ajansının haberine göre, Ermenistan’ın bağımsızlıktan sonraki ilk Cumhurbaşkanı Levon Ter Petrosyan’ın eski Yukarı Karabağ özel temsilcisi David Şahnazaryan da, sorunun çözümüyle ilgili tek olumlu gelişmenin 10 yıl önce imzalanan ateşkes anlaşması olduğunu belirtti.
Şahnazaryan, sorunun barışçı çözümünün ancak Güney Kafkasya ülkelerinin AB’ye giriş amacıyla tüm alanlarda yapacakları reformlarındesteğiyle mümkün olabileceğini savunarak, ”her iki ülkenin yöneticilerinin, ortak çıkarların aradaki herhangi bir sorundan daha önemli olduğunu anlamaları gerektiğini” söyledi.
Yorumlar kapatıldı.