İçeriğe geçmek için "Enter"a basın

özgür politika: Kafkaslar patlamaya hazır bomba

SEYİT EVRAN/ŞİLAN ARAS/MHA/MOSKOVA/ERİVAN

Ermenistan’da muhalefetin Devlet Başkanı Robert Koçeryan’ın istifası talebiyle başlattığı gösteriler, Ulusal Meclisi işgal girişimine kadar vardı. MHA’ya konuşan bölge uzmanları, 5 Nisan’da başlayan ve giderek yükselen muhalefeti ‘devrim öncesi hazırlık’ olarak değerlendirirken, gelişmeler karşısında sessizliğini koruyan Rusya’nın ise akılcı bir politika izlediği görüşündeler.

Kafkasya’yı patlamaya hazır bir bombaya benzeten uzmanlar, Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan yönetimlerinin yolsuzluklara bulaştıklarını ve bu durumun halkta tepkiye neden olduğuna dikkat çektiler.

Bir haftayı aşkındır Ermenistan’da yaşanan siyasi gelişmeler tüm dikkatleri bu ülkeye çevirdi. Muhalefetin artan yoksulluk ve ülkedeki bunalımdan sorumlu tuttuğu Devlet Başkanı Robert Koçeryan’ın istifası talebiyle başlattıkları gösteriler, ülkedeki siyasi tansiyonun yükselmesine neden oldu.

Ermenistan’daki gelişmeleri yakından takip eden ve uluslararası alanda tanınan savunma ve bölge uzmanlarından Pavel Felhenghauer, yaşanan olayları Kafkaslarda çürüyen ve çeteleşen iktidarlara karşı halkın rahatsızlıkları olarak değerlendirdi.

Ermenistan’da ortaya çıkan siyasi karmaşanın nedenlerine değinen Felhenghauer, şu an yaşanan tepkilere Koçeryan’ın Karabağ’dan beraberinde getirdiği kadroları devletin kilit noktalarına yerleştirmesinin neden olduğunu söyledi. Felhenghauer, Ermenistan eski cumhurbaşkanı Levon Ter Petrosyan döneminde de halkta rahatsızlıkların olduğunu, ancak bu kadar örgütlü olmadığını hatırlattı.

‘Koçeryan Şevardnadze gibi gitmez’

Felhenghaur, Koçeryan’ın Gürcistan eski devlet başkanı Eduard Şevardnadze gibi yönetimi bırakıp gitmeyeceğini, gerektiğinde şiddete başvurmaktan da kaçınmayacağını belirtti.

Koçeryan’ın sert ve savaşçı kişiliğine dikkat çeken Felhenghauer, “Koçeryan bu durumda ne yapabilir sorusu akla geliyor. Koçeryan, Petrosyan gibi kan dökmekten korkmuyor. Petrosyan gibi profesör değil, o bir savaşçı. Yani muhalefet çok ileri giderse şiddete başvurmaktan kaçınmaz. Daha doğrusu o Şevardnadze gibi teslim olmaz, şiddete başvurur diye düşünüyorum” diye konuştu.

Ermenistan’da yaşanan gelişmelerin bölge ülkelerine etkilerine ilişkin ise Felhenghauer’in şöyle konuştu: “Mevcut durumda Azerbaycan’da sabit bir yapı oluşmuş. Kontrol Haydar Aliyev’in oğlu ve şimdiki Devlet Başkanı İlham Aliyev ile adamlarının denetimi altında. Seçimler döneminde halk muhalefetini gösterdi, fakat sert bir şekilde bastırıldı. Kafkasya, Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan yönetimleri yolsuzluklara bulaşmışlar. Yani daha doğrusu rejimleri çeteleşmiş. Bu durum halkın rahatsızlık duymasına neden oluyor. Bundan ötürü Kafkasya her an patlamaya hazır bir potansiyeli taşıyor. Onun için bu patlamanın ne zaman, nerede ortaya çıkacağı belli olmuyor. Boşluk doğan yerde bir anda ortaya çıkabilir.”

‘Rusya gerektiğinde askeri güç kullanır’

Yaşanan gelişmeler karşısında Rusya’nın sessizliğini koruduğunu vurgulayan Felhenghauer, bu iki ülkenin ilişkilerinin her dönemde iyi olduğunu ve bozulmadığını hatırlattı. Rusya’nın Ermenistan’ın iç sorunlarına karışmak istemediğini ileri süren Felhenghauer, “Ancak pozisyonunu kaybetme riskini görürse Rusya askeri güçlerini devreye sokmaktan da kaçınmaz” dedi. Bölge uzmanı, Ermenistan’ın Gürcistan’a göre Rusya için siyasi, askeri ve stratejik olarak çok daha önemli olduğunu vurguladı.

Rusya’nın Ermenistan’da yaşanan gelişmelere karşı sessizliğini korumasını ise siyasetçiler olumlu olarak değerlendiriliyor. Moskova’da bir basın toplantısı düzenleyen Ermeni asıllı siyaset bilimci Andranik Migranyan Rusya’nın bu tutumunu en akılcı politika olarak değerlendirdi. Migranyan, Ermenistan’da iktidar değişikliğine dahi gidilmesi durumunda, Rusya ile Ermenistan ilişkilerinin değişmeyeceğini iddia etti.

‘Ermenistan Gürcistan’dan farklı’

Ermenistan’daki gelişmeleri Gürcistan’daki ‘kadife devrime’ benzetmesine de cevapta veren Migranyan, iki ülkedeki gelişmeler arasında çok ciddi farklar olduğunu söyleyerek, “Gürcistan’da hükümet çok pasifti. Gösterilerin başlaması sırasında Gürcistan güvenlik kuvvetleri orada bir pozisyon aldılar. Bunun dışında Gürcistan’daki muhalefet liderliğini yapan Mihail Saakaşvili’nin karizmatik bir yapısı vardı” dedi. Migranyan, Ermenistan’da ise muhalefette karizmatik bir kişiliğinin olmadığını ve çok parçalılığın hakim olduğunu söyledi.

Migranyan, Gürcistan’daki ‘kadife devrimin’ ABD’nin Gürcistan Büyükelçisi Richard Mayıtz tarafından organize edildiği savunarak, Ermenistan’da ise ABD’nin o düzeyde güçlü bir büyükelçisinin olmadığı açıklamalarına dayandırdı.

Gösterilerde 40 kişi yaralandı

Öte yandan Ermenistan’daki siyasi çalkantının baş aktörleri olan muhalefet liderleri ise önceki gün Ulusal Meclise yönelik giriştikleri işgal eyleminde halka karşı silah kullanma izni veren yetkilileri halka karşı suç işlediğini belirttiler. Meclise işgal girişim ile yaşanan olayların ardından bir açıklama yapan Stepan Demirçiyan, milletvekillerinin Pazartesi günü meclise girmelerine izin verilmediğini belirtti.

Ermenistan’da Devlet Başkanı Robert Koçeryan’ın istifası istemi ile başlayan gösteriler ulusal meclisin işgal edilmesi girişime kadar varmış olsa da uzmanların belirttikleri gibi Koçeryan şiddet kullanmaktan kaçınmadı. Zira önceki gün gerçekleşen işgal girişimi sırasında göstericilerin üzerine açılan ateş sonucu 40’a yakın kişi yaralandı.

Erivan yönetimine sert eleştiri

Ermenistan’da, güvenlik kuvvetlerinin hükümet aleyhtarı gösterilerde şiddete başvurması uluslararası alanda tepki yarattı. Amerika, Avrupa Konseyi, Helsinki Komisyonu ile Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü Erivan hükümetini eleştirdi. Amerika’dan sonra Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü Ermenistan’da hükümet aleyhtarı göstericilere uygulanan şiddetin büyük kaygı yarattığını bildirdi. Örgüt Salı günkü gösterileri zor kullanılarak dağıtılmasının ardından, yaralanan ve gözaltına alınanların durumuyla yakından ilgilendiğini açıkladı.

Yorumlar kapatıldı.