Her etnik grubun kendine özgü bayram gelenekleri olduğu bilinen bir şeydir. Almanlar’ın her dem yeşil çam ağacından hazırladıkları ve artık tüm dünyaya yayılmış olan Yılbaşı ağacı, Amerikalılar’ın Haloween bayramında içine mum koydukları oyuk bal kabakları, Anadolu Türk’ünün Hıdırellez’de yaktığı ateş ya da Kandil gecelerinde yenilen simit gibi simgelerin, halkların geleneklerinde özel yerleri vardır.
Bu gibi özel ayrıntılar Ermeni folkloründe de bulunuyor. Örneğin, Yılbaşı’nda bereket simgeleri olan nar ve anuşabur (özel aşure tatlısı), Surp Dznunt (Noel) öncesi yedi mumun yakılması, Meryem Ana yortusunda üzümün takdisi, ve daha birçok benzer simge gibi, MIRMIRAS da Ermeniler tarafından Medz Bahk’ta (Büyük Oruç) özellikle Anadolu köylerinde yaygın şekilde kullanılırdı.
MIRMIRAS “asık suratlı, sürekli aksilenerek diline veren, homurdanan, mırıldanan kişi” anlamına gelmektedir. Özellikle sosyal ortama uymak üzere isteksizce oruç tuttuğu için suratını asan insanlarla alay edildiğinde kullanılan bir terim olduğu sanılıyor. “Mormoros” ise “somurtkan, bir köşede suspus oturan, asık suratlı kişi” anlamına geliyor.
MIRMIRAS’a Eleşkirt’te AGLATİZ, Bayburt’ta KOKORİÇ, Nahiçevan’da SISUN, Pasin’de AKHELUDZ denildiği yöre edebiyatından biliniyor.
MIRMIRAS yemek odasının tavanından bir iple asılıyor. Büyükçe bir mor soğana herhangi bir kuşun (tavuk, horoz, ördek, kaz hindi, şimdilerde devekuşu…) yedi tüyleri eşit aralıklarla fırıldak şeklinde batırılıyor. Soğanın altına da kırmızı kuru biber asılıyor. Yedi tüyler, Medz Bahk’ın yedi haftalarını, kirmizi biber ise oruç tutmayan tövbesiz insani bekleyen manevi ateşi simgeliyor. Mor soğan ise yedi günahlar (kibir, kıskançlık, öfke, tembellik, maddeperestlik ya da materyalizm, oburluk ve şehvet) ile yaralı olan gönülü simgeliyor. İnsan ancak tövbe ederek, ya da tövbesini yenileyerek rahatlıyor, soğanın en derinindeki iç kısım gibi, Mesih İsa’nın sayesinde arınıyor, bembeyaz oluyor.
Paregentan’ı (karnaval) takip eden Pazartesi günü asılan MIRMIRAS’tan, Medz Bahk’taki her bir Cumartesi akşamı, akşam duasından sonra, tüylerden biri çekiliyor. Son tüy de Kutsal Cumartesi Surp Zadik (Paskalya) arefe töreninden önce çekiliyor. Mor soğan ise, arefe töreninden hemen sonra kiliseden eve dönüldüğünde, kırılıyor ve arefede yenmesi geleneksel olan balık ile (İstanbul’da lakerda) bir güzel yeniliyor.
Yorumlar kapatıldı.