Şükrü KIZILOT
Dövizini Türkiye’ye getirene ceza var
YAZININ başlığını görünce, şaka yaptığımızı sanmayın. Şaka yapmıyoruz. Maliye’nin garip bir tebliği var.
O tebliğe göre, yurtdışındaki dövizler Türkiye’ye getirildiğinde, getiren açısından hem vergi hem de ceza çıkıyor.
1998’li yıllarda, mali milat olayında, vatandaşın kafası karıştırılınca, milyarlarca dolar yurtdışına kaçtı. 2000 krizinde yine kaçtı.
Oysa, bizim yurtdışına gidecek değil, gelecek dövizlere ihtiyacımız var. Ancak, mevcut mevzuata göre, yurtdışındaki tasarrufunu, Türkiye’ye getirene ceza kesilmesi gerekiyor. Nasıl mı? Anlatalım, siz de öğrenin.
YASA İLE ÇELİŞEN TEBLİĞ
Önce yasa ile çelişen tebliği ele alalım.
Gelir Vergisi Yasası’nın ‘‘Gelirin Toplanması ve Beyan’’ başlıklı 85. maddesine göre:
‘‘Yabancı ülkelerde elde edilen kazanç ve iratlar;
1. Mükellefin bunları Türkiye’de hesaplarına intikal ettirdiği yılda;
2. Türkiye’de hesaplara intikal ettirilmemesinin, mükellefin iradesi dışındaki sebeplerden ileri geldiği tevsik olunan hallerde, mükellefin bunlara tasarruf edebildiği yılda;
Elde edilmiş sayılır.’’
Maliye Bakanlığı, bu maddeyi bir tebliğ ile tercüme etmiş (Bkz. 22 Ocak 1999 tarih ve 23588 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 220 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği). Bu tebliğin bir bölümünde yapılan açıklamaya göre; ‘‘… Yabancı ülkede elde edilen gelire hukuken ve fiilen tasarruf edilebildiği halde, iradi olarak Türkiye’ye getirilmemesi durumunda, bu gelir tasarruf edildiği yılın geliri olarak, yıllık beyanname ile beyan edilecektir:’’
HUKUKEN TASARRUF YETERLİ Mİ?
Görüldüğü gibi, yasada ‘‘Türkiye’deki hesaplara intikal’’ esas alınıyor. Yasayı yorumlayan tebliğe göre de, yurtdışındaki faize, ‘‘hukuken tasarruf edebilme’’ dahi, gelirin beyanı için yeterli sayılıyor.
Oysa, yasa maddesinden anlaşılan, faiz gelirinin elde edilmiş sayılabilmesi için, faizin ‘‘Türkiye’deki hesaplara intikal ettirilmiş’’ olması gerektiğidir. Yasa dikkatle ve altı çizilerek okunduğunda, bu anlaşılıyor.
Maliye ise ‘‘faize hukuken tasarruf edebilme’’ olayını ‘‘elde etme’’ sayıyor. Ancak tebliğdeki ifade, yasada açıkça yazılı değil. Maliye’nin yasayı okuyup anladığı ve yaptığı yorum bu…
Yorum ve tebliğ böyle olunca, yurtdışından 5 milyon dolarını ya da 1 milyon dolarını hatta 50 bin dolarını getiren kişiye ‘‘sen geçmiş yıllarda bunun faiz gelirlerini niye beyan etmedin?’’ diye sorulabilecek. Üstelik geriye dönük 5 yıllık zamanaşımı süresi için. Sonra da, beyan edilmeyen faiz geliri için cezalı vergi istenebilecek.
İşte size, dövizini Türkiye’ye getirene uygulanacak ceza!.. Maliye’nin yorumu, gelecek dövizin, ceza tehdidiyle önünü tıkıyor. Maliye’nin tebliğine bakarsan, Türkiye’ye getirmeseler dahi, yurtdışında 1 dolar faiz geliri olanlar (2003’de 600 milyon, 2004’de 750 milyon TL. karşılığını aşan faiz geliri elde edenler), bu gelirleri için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek zorundalar!..
Yasaya aykırı olan tebliğ vitrinde dururken, yurtdışında dövizi olanlar, ‘‘Aman ne olur ne olmaz’’ endişesiyle dövizlerini Türkiye’ye zor getirirler.
Yurtdışında onmilyarlarca dolarlık döviz var. Bunların Türkiye’ye gelmesi, önce ‘‘güven’’ unsuruna, sonra da, dövizini getirene ‘‘yasal güvence’’ vermeye bağlı. Yoksa, dövizler zor gelir…
Maliye cezayı neden ve nasıl kesecek
Yasada, ‘‘yurtdışındaki faizin; Türkiye’ye getirilmesi halinde, o gelir beyan edilecek’’ deniyor.
Maliye’nin tebliğinde ise, yasada yazılı olmayan bir yorum yapılıyor ve ‘‘yurtdışındaki mevduatın faizi, vade bitiminde banka tarafından hesaplandığında yani hukuken ve fiilen tasarruf edildiğinde, o faiz Türkiye’ye getirilmezse dahi, Türkiye’de her yıl beyan edilip vergisi ödenecek’’ deniliyor.
Yabancı ülkede, faiz gelirleri üzerinden vergi ödenmesi, yurtdışındaki faizin Türkiye’de beyanını engellemiyor. Ödenen vergi varsa, Türkiye’deki hesaplanandan mahsup ediliyor. Kaldı ki, İngiltere gibi bazı ülkeler, Türklerin faiz gelirinden hiç vergi almıyor, stopaj da yapmıyor.
Yurtdışındaki parasını getirenin, geçmiş yıllar için de niçin cezalı vergi ödeyeceğine gelince; örneğin, 1 milyon dolar yurtdışından getirilmiş olsun.
Maliye, o kişiye bu dolarları, hangi bankada muhafaza ettiğini ve son beş yılda kaç dolar faiz geliri olduğunu sorabilecek.
Kişi bunu açıkladığında, örneğin her yıl 50 bin dolar faiz aldığını belirttiğinde, Maliye ‘‘sen her yıl bu faizi Türkiye’de beyan edecektin, etmemişsin’’ diyerek, her yıl için hem cezalı hem de gecikme faizli, vergi hesaplayabilecek.
Hesaplanacak verginin oranı yüzde 20-45 arasında değişecek.
Kuşkusuz kesilecek cezalı vergi, 1 milyon dolar yerine 5-10 milyon dolar getirilmesi halinde çok daha fazla olabilecek.
Yorumlar kapatıldı.