Fransa’da başörtüsü ve laiklik tartışmalarının artması üzerine temmuz ayında Cumhurbaşkanı Jacques Chirac’ın talimatıyla kurulan Laiklik Komisyonu, hazırladığı raporu Chirac’a sundu.
Cumhurbaşkanı’nın 17 Aralık’ta açıklayacağı kararında etkili olacak olan rapor, okullarda başörtüsü ve kippa gibi sembollerin yasağının kanunlaşmasını isterken haç, küçük Kur’an ve Davud yıldızı gibi madalyalar, yasaklanması istenen ‘belirgin dinî semboller’ kapsamına alınmadı. 1905 yılında çıkarılan Laiklik Kanunu’nun çağdaş Fransa’nın gerçeklerine cevap vermediğini ileri süren rapor, yeni bir laiklik kanunu çıkarılmasını öngörüyor. “Birlikte yaşama” ilkesinin birinci plana geldiğine vurgu yapan rapor, devletin çok kültürlü toplumsal bir yaşamın garanti altına alınabilmesi için katı önlemler alması gerektiğini belirtiyor.
İlköğretim okullarında “belirgin dinî sembollerin” kanunla yasaklanmasını talep eden rapor, bu türdeki simgelere ‘başörtüsü ve kippa’yı örnek gösterirken küçük haç, boğaza takılan küçük Kur’an ve Davut yıldızı gibi “küçük sembolleri” yasak kapsamında ele almıyor. Yükseköğrenim kanununa, bu kuralların öğrencilere hatırlatılmasını öngören bir iç yönetmelik eklenebileceğini kaydediyor. Üniversitelerde örtü sorununun yaşanmadığı Fransa’da bu durumda dinî sembol yasağının üniversitelere de sıçrama ihtimali beliriyor.
Fransız okullarında seçmeli yabancı dil olarak okutulan, Türkçenin de dahil olduğu, göçmenlerin geldikleri ülkelerin dillerinin kaldırılmasını ve yerine “modern yabancı diller” opsiyonunun getirilmesini isteyen rapor, devlet dili olmayan Kürtçe ve Berberice gibi dillerin de programa eklenilmesi gerektiğini belirtiyor. Raporda Arapça öğreniminin Kur’an kurslarında değil de devlet okullarında verilmesi gerektiği ifade ediliyor. Kölelik, kolonizasyon ve göç tarihi gibi kırılgan konuların da tarih öğretimi kapsamına alınmasını isteyen rapor, Fransa tarihinin tam olarak öğretilmesini öngörüyor.
Dinî bayramlar da tatil olsun
Komisyon Hıristiyanların dışında; Musevi ve Müslümanların dinî bayramlarında da okulların tatil edilmesini savundu. Raporda, hastanelere tedavi için giden hastaların kendi inançları doğrultusunda sağlık personelini reddetmelerinin de önüne geçilmesi istendi. İdareciler, Müslümanların cenaze işlemleri ve mezarlık konusundaki dinî yükümlülüklerini dikkate almaya çağrılırken, hapishanelere ve orduya Müslüman din görevlilerinin alınması gerektiği vurgulanıyor. Rapor, ayrıca şehirlerin yeniden şekillendirilmesi planı kapsamında gettoların ortadan kaldırılması gerektiğine dikkat çekiyor. Fransa’da okullara dinî simgelerle gelinmesinin yasaklanmasına ilişkin tartışma, son aylardan gündemin en önemli maddesini oluşturmuştu.
BBC yasağı tartışıyor
İngiliz haber kanalı BBC, Fransa’daki başörtüsü komisyonunun yayınladığı olumsuz rapor internet sitesinde tartışmaya açtı. Dünyanın dört bir yanından foruma katılanlar başörtüsünün yasaklanması konusunda ikiye bölünmüş durumda. Kararı destekleyenler böyle bir yasağın Avrupa’da uyum sorunu çeken Müslümanların oryantasyonunu tamamlamaya yardımcı olabileceğini savunuyor. Karara karşı gelenler ise yasağın temel özgürlüklere ters düştüğünün altını çiziyor. Foruma İsrail’den katılan Orly Yahalom ismindeki bir bayan, dini simgelerin yasaklanmasının Avrupa’da gerçekleştiğine inanamadığını belirtiyor. Yahalom, “Neden, laik ve cinsel işaretlerin kanunlarla hiçbir problemi yokken dini sembollerle bu şekil sorunları var?” diye soruyor.
Ali İhsan Aydın / Paris
Yorumlar kapatıldı.