FMF (Familial Mediterranean Disease ) yurdumuzda Ailevi Akdeniz Hastalığı olarak da anılmaktadır.Bu isim pek doğru değildir, çünkü Akdeniz çevresindeki ülkelerin hepsinde görülmemektedir. Hastalık sefardik yahudilerde görülmektedir. Avrupa kökenli Eskenaz yahudilerde görülmemektedir. Genetik yolla geçen bir hastalıktır. Fakat ‘dominan’ tip irsî bir hastalık değil, ‘resesif’ tip irsî olduğundan ailelerdeki tutulma seyrektir. Genellikle ana okul çağında başlarsa da gençlerde de başlama olasılığı vardır.
Hastalık nöbetler halinde görülür.Birden ateş yükselir, şiddetli bir karın ağrısı başlar.Hiç bir tedavi uygulanmasa bile nöbet 2 günde biter ve hiç bir şey olmamış gibi hasta okuluna,işine gider. Bir sonraki nöbet 1-4 hafta sonra gelir. Hastalığın iyi bilinmediği eski yıllarda pek çok hastaya gereksiz apandisit,safrakesesi amelyatları uygulanmıştır. Krizi yapan madde hakkında bazı tahminler varsa da henüz kesinleşmiş bir bigi yoktur. Fakat kolşisin (cholchicum autumnale-mahmur çiçeği, it boğan) denen bitki özü ile nöbetler önlenmektedir. Bu ilâcın bilinmediği dönemlerde FMF böbreklere çok zarar vermekte idi. Üremi ile kaybettiğimiz hastalarımız oldu.Şimdi artık böyle bir tehlike yok.
1955 den beri gördüğüm tüm FMF hastalarını Fakültede tebliğ etmiştim. Bizdeki vakaların büyük çoğunluğunu ermeniler teşkil ediyor. Türk kökenli hastalarımızın bazılarında da ailelerinde ermeni bulunduğunu tesbit edebildik. Anadoluda ırk karışımı olduğu malûm.
Asrın başında Anadolu ermenilerinin zorunlu göçünde Marsilyaya bir hayli ermeni gitmiş. Onların oturduğu mahallede pratisyen hekimlik yapan dikkatli bir hekim, o zamana kadar rastlamadığı bu nöbetleri ermeni göçmenlerde görünce, 1930 larda,’Semaine des Hôpitaux’ tıp mecmusında gördüğü vakaları yazmış ve buna ‘Maladie Armenienne’ ‘Ermeni Hastalığı’ adını uygun görmüş. Senelerce bu isimle anılmış. Atatürkün de hekimlerinden olan İstanbullu hekim Dr Abravaya bu hastalığa müsevilerde de rastlamış ve yayınladığı makalede ‘Periyodik Hastalık’adını kullanmıştır. Dönem dönem geldiği için bu ismi ugun bulmuştur. Bugün FMF adı ile anılmaktadır. Vakaların çoğu ermeni değil sefardimdir.
Ermenilere bu genin nasıl bulaştığını Hastanemizin eski müdürlerinden rahmetli Vahram Parunyana sormuştum. Bana, Arap istilâsından kaçan yahudilerin Ermenistana sığındığını, zamanla ermenileştiklerini, hatta Pakraduniler hanedanının bunlardan geldiğini söylemişti. Doğruluk derecesini bilemem.
Yorumlar kapatıldı.