Ermeni Patriği Mesrob Mutafyan, ruhban okulu açılmasını değil, rahip ve papaz bulmaya çalıştıklarını belirterek, üniversitede Hıristiyan İlahiyat Fakültesi istedi.
Marmara Grubu Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Vakfı’nca, Dedeman Oteli’nde düzenlenen toplantıda ”Patrikhane Arşivleri” konusunda bilgi veren Mesrob II, Patriklik’teki arşivlerin tasnif edildiğini, gelecek yıl Patriklik Kütüphanesi’nin herkese açılacağını söyledi.
Mesrob II, 30 Temmuz 1916’da arşiv ve el yazmalarının devlet tarafından mühür altına alındığını, bunlardan bir bölümünün Kudüs’e, bir bölümünün de Paris’e gönderildiğini kaydetti.
Bugünkü İstanbul Patrikliği arşivinin 1923’te başladığını ve 1944’e kadar olan dönemde çok dağınık olduğunu anlatan Mesrob II, arşivlerin 1951’den itibaren düzenli olduğunu belirtti.
Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Yusuf Sarınay da Osmanlıdöneminde, dönemin hükümetinin, I. Dünya Savaşı’na taraf olmayan İspanya, Hollanda, Danimarka ve İsveç’ten, bir komisyon kurulmasını, bütün olayların bu komisyon üyeleri tarafından Anadolu’ya gelinerek incelenmesini ve ondan sonra devletin suçlanmasını istediğini belirtti.
Sarınay, Osmanlı Hükümeti’nin ikinci kez 1920’de, Fransa, İtalya ve İngiltere’nin, İstanbul yüksek komiserlerine daha önce yaptığı öneriyi tekrarlayarak, Anadolu’da inceleme yapma teklifinde ısrarlı olduğunun altını çizdiğini kaydetti.
O günlerde bu tekliflere olumlu cevap verilmediğini ve iddiaların soruşturulmadığını anlatan Sarınay, ”O gün bu araştırmalar yapılsaydı, bugün ortaya çıkan bu düşmanlıklar olmayacaktı. Amacımız, tarihin objektif biçimde yorumlanması ve siyasi, ideolojik bir yöne çekilmemesidir” diye konuştu.
PATRİĞE SORULAR
Daha sonra soruları yanıtlayan Mesrob II, Patrikhane’de arşivler tasnif edildiğinde, bundan herkesin yararlanabileceğini ve dönemin olaylarının akademisyenlere açılarak, tarihi gerçeklerin gün ışığına çıkacağını söyledi.
Mesrob II, bunun için Patrikhane’nin bir fonu bulunmadığını belirterek, ”Bir fon ayrılabilirse bu arşivler ışık saçacaktır” diyekonuştu.
“RUHBAN OKULU AÇMA İSTEGİMİZ YOK”
Mesrob II, bir başka soru üzerine, kendilerine ait Üsküdar’da bulunan Ruhban Okulu’nun kapandığını hatırlatarak, ”Bizim ruhban okulu açma isteğimiz yok, cemaatin de yok. Cemaatin tek isteği rahip ve papaz bulmak. Bizim Türkiye’deki din adamı sayımız 25-26. 50-60 binde cemaat üyesi var. 38 kilisenin 16’sı rahip ve papaz olmaması nedeniyle pazar günleri kapalı” diye konuştu.
Mesrob II, ”Üniversite sisteminde İslam İlahiyat Fakültesi var. Üniversitede Hıristiyan İlahiyat Fakültesi açılsın. Ermeni bilimleri kürsüleri açılsın, onun içine tarih de din de konulsun” dedi.
Toplantıda, emekli Orgeneral İlhan Kılıç, Mesrob II’ye bir plaket sundu.
Yorumlar kapatıldı.