Mustafa KINALI – Nuran ÇAKMAKÇI – Ayten SERİN -Hüsnü SAVAŞ / İSTANBUL
Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün kullandığı ‘‘K. Atatürk’’ imzasının yaratıcısının Hagop Vahram Çerçyan olduğu, öğrencilerince doğrulandı. Robert Kolej’in orta bölümünde öğrencisi olan yazar Ali Pasinler, ‘‘Her ders bittiğinde, bu imzayı atardı’’ dedi. Atatürk’ün imzasıyla ilgili Robert Kolej’deki öğrencilerinin ve onu tanıyanların görüşleri şöyle:
İFTİHAR EDERDİ
Ali Pasinler (Yazar, 1959 mezunu) Orta kısımda Çerçyan, matematik hocamızdı. Çok güzel yazı yazdığı için, güzel yazı dersi verirdi. Bize 1952 yılında ders verdi. Her ders bittiğinde, elinden hiç eksik etmediği ve bizim de zaman zaman yürüttüğümüz o güzelim tebeşirleriyle, tahtaya bu imzayı atardı. Biz de ayakta alkışlardık. İmzanın, gönderdiği diğer örnekler arasından seçildiğini anlatırdı. Hakiki Türk hayranıydı. İmzası ile iftihar ederdi. Bir imzası, bir de Amerika’dan kendisine verilen iyi yazı yazma rozetiyle iftihar ederdi. Çok iyi bir matematik hocasıydı, müthişti.
İNANMAZ, KIZDIRIRDIK
Ersin Süeren (Kaptan, 1952 mezunu) Kolej’in 1952 yıllığında çıkan fotoğrafında da Çerçyan, Atatürk’ün imzasını tahtaya atarken görülüyor. Matematik ve cebir dersi öğretmenliğimizi yaptı. Atatürk’ün imzasını yaratan kişi olduğunu bütün okul biliyordu. Hocamız da bunu övünerek anlatırdı. O kadar övünürdü ki, biz de ona inanmaz görünür, kendisini kızdırırdık. Onun imzayı atmaktan hoşlandığını bildiğimiz için, ‘Hocam atın’ derdik. Hemen bu imzayı atardı tahtaya, sonra şaşırarak aynısı olduğunu görürdük. Ortaokulu bitirdiğimde, okulun çıkardığı ‘reflections’ (yansımalar ) isimli yıllıkta da Çerçyan’ın derste, Atatürk’ün imzasını tahtaya atarken çekilmiş bir fotoğrafı yeralıyor. Bu imzanın ona ait olduğunu şimdi, artık hayatta olmayan o dönemdeki hocalar ve onların yakınları da bilir. 1951 yılı yıllığında Çerçyan’ın attığı kendi imzası burada. İki imzanın aynı kişiye ait olduğu kaligrafik incelemeyle kanıtlanabilir. Hocamız okulda çok sevilirdi ve bize, ‘‘Siz öyle bir okulda okuyorsunuz, öyle değerli hocalarla okutuluyorsunuz ki bunların değerini ilerde anlayacaksınız ama şimdiden anlayın’’ derdi. Şimdi ben de onun değerinin unutulmasını istemem.
ATATÜRK İSTEDİ
Prof. Dr.Pars Tuğlacı (Dil ve tarih uzmanı) İmzanın yaratıcısı Çerçyan’dır. Kendisi uzun yıllar Robert Kolej’de güzel yazı profesörlüğü yaptı. Bildiğiniz gibi, 1928’den sonra yeni harflere dönülüyor. Cumhuriyet’in ilanından sonra Mustafa Kemal, Çerçyan’dan kendisine 5 imza hazırlamasını istiyor. O da, zaten zamanın en üstün kaligrafi (güzel yazı) uzmanı. Mustafa Kemal’e özenle çalışarak 5 imza ayrı gönderiyor. Bu, 5 imza bende de var. Bunları, babamın arkadaşı olduğu için, kendisinden aldım. Sonuçta Atatürk bu imzalardan birini seçiyor ve kullanıyor. Olay budur.
İşte kanıt
Hagop Vahram Çerçyan’ın öğrencisi Ersin Süeren, Atatürk imzasının hocasına ait olduğunu belirterek, hocasının Ata’ın ünlü imzasını yazı tahtasına atarken çekilen fotoğrafını kanıt olarak gösterdi. Süeren şunları söyledi: ‘‘Bize derste bu imzayı hep övünerek anlatırdı. İnanmaz gözükürdük. O da kızar imzayı atar ve bizi sustururdu. Şaşırarak görürdük ki, imza hep Ata’nın kullandığı o imza idi’’ diye konuştu.
İyi yazı ustası
Betül Mardin (Halkla İlişkiler uzmanı)
Kolejde, kaligrafi hocamdı. 1938 yılında koleje girdim, hoca bize 1939-1940 yıllarında ders verdi. Sert biriydi. İyi yazı yazmaya meraklıydı, bu konuda ustaydı. Yuvarlak yazardı. Genelde kolejlilerin yazısı dik olurdu. O, yana eğilmiş yuvarlak bir şekilde yazardı. Bizim zamanımızda, hiç Atatürk’ten söz etmez, imzayı anlatmazdı.
5 tane hazırladı Atatürk seçti
Ermeni asıllı Türk işadamı Berç Şigaher de, Yedikule Ermeni Hastanesi Dergisi’nin 1981 yılı Mayıs sayısında yer alan, Ermenice makaleyi tercüme ederek, şöyle konuştu: ‘‘Soyadı Kanunu Meclis’ten çıktığı gece, Ankara’da mebusluk yapan Prof. Dr. Çerçyan’ın öğrencileri, telefonla saat 21.00’de, eski hocalarını arayarak, sabaha kadar Atatürk’e onun adına yakışır bir imza hazırlamasını istiyorlar. Çerçyan, 5 imza hazırlayarak, Ankara’ya yolluyor. ‘Ben seçemiyorum 5’i de güzel. Ata seçsin’ açıklamasını da yapan Çerçyan, Ankara’dan haber bekliyor. Atatürk 5 imza arasından, bilinen imzayı seçiyor.
Aydın efendi biriydi
Haldun Dormen (Tiyatro sanatçısı)
1944’te Ortaokul bölümünü Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra, Robert Kolej’e gitmek istedim. İngilizcem yeterli değildi. İlk İngilizce dersini, aldığım özel hocaydı. Çok iyi hatırlamıyorum. Ama bir yaz, ders aldım. Aydın, efendi biriydi.
Ecevit’in öğretmeni
Ermeni asıllı Türk işadamı Berç Şigaher, hayatının 50 yılını öğretmenlik yaparak geçiren Çerçyan’ın Atatürk’ü çok sevdiğini ve her sabah fotoğrafını öptüğünü söyledi. Şigaher’e, göre, İzmit, Bahçecik Amerikan Koleji’nden mezun olan ve 1887-1975 yılları arasında yaşayan Çerçyan’ın öğrencileri arasında Başbakan Bülent Ecevit, Kasım Gülek, Selim Sarper, Ömer Celal Sarç da bulunuyor.
Yorumlar kapatıldı.